Ανθολόγιον 141: Ηλίας Παπαγιαννόπουλος (για τη σύγχρονη θεολογία και τον Σ.Ράμφο)

(...)Στην πρώτη περίπτωση, η θεολογία προσέρχεται δευτερογενώς, εκ των υστέρων, σε συνάντηση με το παρόν, μεταφράζοντας τη δική της καθεαυτήν ανεξάρτητη γλώσσα σε μιαν ἀλλη και διεκδικώντας κατά κανόνα πως η μετάφραση αυτή διατηρεί ως πρός τη γλώσσα τη νοηματική της υπεροχή.(...)

(...) Στους αντίποδες του πρώτου κυρίαρχου αφηγηματικού σχήματος, κυριαρχεί σήμερα στους κόλπους της θεολογικής σκέψης κι ένα δεύτερο, απολύτως συμπληρωματικό πρός αυτό και σε σχέση αμοιβαίας τροφοδότησης. Σύμφωνα με αυτό, η θεολογία οφείλει να συντονιστεί με την κατεύθυνση όπου, όπως το θέτει για παράδειγμα ο Στέλιος Ράμφος, "πάνε τα πράγματα". Στον βαθμό, όμως, που ως παρόν γίνεται εδώ αντιληπτό η υφιστάμενη ηγεμονική μορφή του, το παρόν συμπίπτει πλέον με την ιδεολογική αυτοπεριγραφή του. Όταν παρόν και ισχύς (έστω και συμβολική ισχύς) συμπίπτουν, το παρόν έχει άδηλα δώσει τη θέση του στο αντίθετο του, στην απώλεια ή την απώθηση του. Να καταδυθούμε στο παρόν- ναί. Αυτό όμως δεν σημαίνει να κλείσουμε τα χάσματα, αλλά να τα ανοίξουμε- για την ακρίβεια: να τα υποδεχθούμε ως ανοιχτά. Επίκαιρη, ενεστωτική ύπαρξη δεν είναι, από την άποψη αυτή, παρά μόνο η αυτοκριτική ύπαρξη. Αυτό, όπως καλείται να δείξει μια επαρκής ανάλυση, σημαίνει απώτερα ότι, αξιώνοντας να γίνουμε αυθεντικά επίκαιροι, διόλου δεν καλούμαστε να λησμονήσουμε το παρελθόν, ούτε ασφαλώς και να το προσαρμόσουμε στις εκφράσεις της συμβολικής ισχύος του παρόντος, πράγμα που είναι εντέλει το ίδιο.Το ζήτημα δεν είναι να "εκσυγχρονίσουμε" τις κληρονομιές μας, λες και οι μορφές του τρέχοντος και του ισχύοντος συμπίπτουν αυτομάτως με τις μορφές της αλήθειας.(....)

Το δοκίμιο του Ηλ. Παπαγιαννόπουλου για το ανθρώπινο πρόσωπο

Ηλίας Παπαγιαννόπουλος, "Η θέση του κληρονόμου και το υποκείμενο του παρόντος", στο περιοδικό "Νέα Ευθύνη", τεύχος 15, Ιαν.-Φεβρ. 2013, σελ. 79-82 (εδώ: αποσπάσματα από τις σελ. 80-81).