Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2012

...πίνοντας τσάι νοσταλγούν τις αποικίες...



http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=pgGGKY2bnLk

ΤΑ ΞΥΛΙΝΑ ΣΠΑΘΙΑ-ΓΚΡΑΝ ΟΤΕΛ

Οι γλάροι όλη τη μέρα πετάνε
επάνω από πατώματα που τρίζουν
στο Γκραντ Οτέλ οι καμαριέρες καθαρίζουν
τα ίχνη από τη σκόνη που μισούν αλλά ρουφάνε
οι τυχοδιώκτες που όλο αδιάφορα κοιτάνε
καθώς τινάζουνε τη στάχτη όταν καπνίζουν
οι τυχοδιώκτες που όλα κάτι τους θυμίζουν
κάτι που πάντοτε σε λίγο το ξεχνάνε
και ναρκωμένοι αναρωτιούνται πόσο αξίζουν
τα κρύσταλλα στα ράφια που γυαλίζουν
πόσο αξίζουν οι καρδιές όταν ραγίζουν
πόσο αξίζουνε τα κρύσταλλα όταν σπάνε

Στο Γκραντ Οτέλ οι λιμουζίνες σταματάνε
κι αποβιβάζονται οι ώριμες κυρίες
δίπλα στο πιάνο διηγούνται ιστορίες
και βεβαιώνουν πόσο όμορφα περνάνε
για διακοπές το καλοκαίρι όταν πάνε
στις δροσερές εξοχικές τους κατοικίες
πίνοντας τσάι νοσταλγούν τις αποικίες
καθώς τη νύχτα στη βεράντα ξενυχτάνε
τις ασημένιες χειροπέδες τους φοράνε
τις σιδερένιες τους θυμίζουν τραγωδίες
πόσο καιρό θα βρέχει ακόμη στις Ινδίες
πιο δυνατά γονατιστές παρακαλάνε



Σάββατο 27 Οκτωβρίου 2012

Πατριδεγωφάγος: Το νέο βιβλίο του Θ.Ι.Ζιάκα (κυκλοφορεί στις 29-10-2012)

 [Πηγή: Αρμός]

Το νέο βιβλίο του Θ.Ι.Ζιάκα, Πατριδεγωφάγος: Η νόσος της πόλεως αναμένεται να κυκλοφορήσει στις 29-10-2012. Στην ιστοσελίδα του εκδότη διαβάζουμε την εξής παρουσίαση:

Ο πατριδεγωφάγος είναι για τα έθνη όπως ο καρκίνος για τα άτομα. Αν δεν διαγνωσθεί εγκαίρως και δεν αντιμετωπισθεί σωστά, γοργός επέρχεται ο θάνατος και είναι οδυνηρός.
Δυστυχώς όμως δεν έχει συνειδητοποιηθεί για τι είδους ασθένεια πρόκειται. Οι φορείς της μιλούν για "κρίση" και την προσδιορίζουν ως "οικονομική", "πολιτική", "θεσμική", "πολιτιστική" κ.λπ. Στρέφουν την προσοχή στα συμπτώματα, αφήνοντας άθικτη την αρρώστια να εξελίσσεται ακάθεκτη. Βεβαίως δεν έχει μόνο το δικό μας έθνος προσβληθεί, αλλά και τα  υπόλοιπα έθνη της ανθρωποκεντρικής πρωτοπορίας, άλλο περισσότερο και άλλο λιγότερο. Απλώς εμείς προπορευόμαστε και αφήσαμε τους άλλους να μας χρησιμοποιούν σαν πειραματόζωο - να δοκιμάζουν πάνω μας άσχετα οικονομιστικά γιατροσόφια.
Όμως, σε αντίθεση με τα λοιπά έθνη, εμείς είχαμε προσβληθεί και άλλοτε από την ίδια αρρώστια. Και επιβιώσαμε. Είναι, επομένως, πολύ πιθανό να διατηρούνται κάποια "αντισώματα" στον εθνικό μας οργανισμό. Θα μπορούσαμε, ίσως, να τα εντοπίσουμε και να τα "καλλιεργήσουμε". Με τον τρόπο αυτό θα βοηθούσαμε όχι μόνο τον εαυτό μας αλλά και τους "εταίρους" μας, που αστόχαστα εξακολουθούν να μας κουνάνε το δάχτυλο.
Η αναζήτηση και ο εντοπισμός των εν λόγω "αντισωμάτων" υπήρξε και ο σκοπός που γράφτηκε το βιβλίο.


Νικόλας Σεβαστάκης, Πέρα από την τιμωρία και το δράμα

[πηγή: ΕΝΘΕΜΑΤΑ]

Στο Σημειωματάριο ενός κριτικού, ο αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας Ίρβινγκ Χάου προτείνει τον όρο τιμωρητικό μυθιστόρημα (punitive novel) για να χαρακτηρίσει εκείνες τις μυθοπλασίες στις οποίες κυριαρχεί, σχεδόν δεσποτικά, ο πόνος και η ενοχή.[1] Σε αυτή τη λογοτεχνία, διατείνεται, η συσσώρευση μαρτυρίων φτιάχνει έναν «κανόνα του πόνου» ο οποίος υπονομεύει κάθε λυτρωτικό στοιχείο.  Η αφήγηση εξαντλείται στο να μεταδίδει στον αναγνώστη έντονη δυσφορία και πόνο, δίχως να προχωρεί πιο πέρα, αποδίδοντας, λογοτεχνικά, την «πληρότητα της ανθρώπινης ύπαρξης».
Το λυτρωτικό στοιχείο δεν πρέπει να ταυτίζεται εδώ με το happy ending, τη μαγική επίλυση των δραματικών συγκρούσεων με την οποία ανταμείβεται, ενίοτε, ο υπομονετικός αναγνώστης. Το ζήτημα το οποίο θέτει ο Χάου είναι η πραγματική «των παθημάτων κάθαρσις», και  όχι η εξάλειψή τους σε ένα φινάλε απατηλής εκπλήρωσης.
Από μια άποψη πιστεύω ότι αντιμετωπίζουμε σήμερα ένα ανάλογο πρόβλημα. Το μυθιστόρημα της ελληνικής κρίσης τείνει, όλο και περισσότερο, να λάβει τον χαρακτήρα και το ύφος μιας «τιμωρητικής νουβέλας». Οι εξιστορήσεις απωλειών και η περιγραφή των συλλογικών και προσωπικών μας δεινών αντιστοιχούν σε έναν «κανόνα του πόνου». Έτσι, οι μνημονιακές δυνάμεις επιμένουν στην καθολική ενοχή και η Αριστερά στην ενοχή συγκεκριμένων συμφερόντων και πρακτικών. Οι πρώτες χειρίζονται τον πόνο για να νομιμοποιήσουν τα χειρουργεία των αλλεπάλληλων μέτρων. Και η Αριστερά όμως, παρά τις αναφορές στην ελπίδα, δείχνει κυρίως προς τα σημάδια των καταστροφών που επήλθαν και προς αυτές που, μάλλον, θα συμβούν.
Τι λείπει; Θα έλεγα ότι λείπει η λυτρωτική διάσταση. Λείπει, ακόμα, μια εξιστόρηση ικανή να αποδώσει σημασία στην «πληρότητα της ελληνικής εμπειρίας» των τελευταίων δεκαετιών. Η ελπίδα, αν δεν είναι απλώς το κέλυφος μιας νοσταλγίας, θα έπρεπε ίσως να αποβλέπει στη μεταμόρφωση της σωρευμένης εμπειρίας, στη μετάπλασή της σε ένα νέο πολιτισμικό υπόδειγμα. Αυτό ωστόσο το στοιχείο της κριτικής επεξεργασίας αναβάλλεται διαρκώς, όταν δεν υποχωρεί τελείως εμπρός στη βιαιότητα των όσων επαπειλούνται στο παρόν. Η οδύνη του παρόντος οδηγεί έτσι, ανεπαισθήτως, και σε ένα είδος συγχώρεσης της ελληνικής εμπειρίας η οποία προηγήθηκε της κρίσης. Η κριτική στους πόνους του παρόντος προσπερνά την ανάγκη κριτικής υπέρβασης του πολιτισμικού προτύπου το οποίο στέγασε την Ελλάδα των χρόνων της ανόδου.
Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά αυτού του πολιτισμικού προτύπου; Θα έλεγε κανείς ότι σε αυτό το πρότυπο η επαγγελία του νεωτερικού διολίσθησε ευθύς εξαρχής στις παθολογίες του μοντέρνου, σε ένα ασταθές μίγμα επίπεδου «τεχνοκρατικού» νεοφιλελευθερισμού και ατομικιστικού ηδονισμού. Αυτό το μίγμα προσκολλήθηκε για κάποια χρόνια στις διάφορες πλατφόρμες εκσυγχρονισμού, οι οποίες φυσικά δεν ήταν ιδέες του αέρα: απαντούσαν στην προφανή δυναμική μεγέθυνσης των ευκαιριών, των υλικών και συμβολικών ωφελημάτων για ένα μεγάλο τμήμα των μεσαίων τάξεων.
Στον πυρήνα του παλιότερου πολιτισμικού υποδείγματος θα βρούμε, έτσι, μια σειρά κακότυχων μεταπτώσεων: ο ρεαλισμός προσδέθηκε στον εύκολο κρατικό ή ιδιωτικό κυνισμό και η έξοδος από την πολιτιστική καθυστέρηση ανατέθηκε στη δημοκρατία του καταναλωτή. Η εμπειρία της κρίσης είναι, εκτός των άλλων, μια διαδικασία καταστροφής της συλλογικής ταυτότητας η οποία σμιλεύτηκε σύμφωνα με αυτό το πρότυπο. Αλλά η κατάρρευση πραγματοποιείται με τρόπο άναρχο και χαοτικό. Ζήσαμε κάποια χρόνια με την αδιόρατη γιγάντωση ενός πολιτισμικού κενού. Και τώρα, αυτό το κενό «καλύπτεται» με έναν φασιστικό μηδενισμό. Η κατάρρευση των «εκσυγχρονιστικών» επαγγελιών, η πολιτική και ηθική τους διάψευση γεννάει πλέον τέρατα. Ο συντηρητικός αντιορθολογισμός, στοιχείο υπαρκτό στο προηγούμενο συλλογικό ήθος σύρεται πλέον προς το μίσος για τη δημοκρατία και προς τη νομιμοποίηση όλων των εκδοχών ρατσισμού. Οι παλιότερες ευαισθησίες του συντηρητικού κόσμου της ζωής, του λαού της Δεξιάς ανασυγκροτούνται, με πολύ διαφορετικούς όρους, στο έδαφος ενός ακροδεξιού ριζοσπαστισμού. Και αυτή η σκλήρυνση, αυτή η κίνηση προς την ωμότητα και την έλλειψη ηθικών και πολιτικών ενδοιασμών, δημιουργεί μια κοινωνική κουλτούρα της «αντίδρασης», έναν αντιδραστικό γαλαξία. Αυτή η κοινωνική κουλτούρα στρέφει την απέχθεια για τους «ενόχους του δράματος» προς την φαντασίωση ενός καισαρισμού, μιας αυταρχικής κοινότητας των Καθαρών Ελλήνων: προς τη φαντασίωση μιας ψευδο-οργανικής «πολιτείας των Άσπιλων».
Η παλιότερη εικόνα, αυτή στην οποία συνέβαλε καθοριστικά το φιλελεύθερο Κέντρο, αντιστοιχούσε σε ένα πολιτισμικό κενό,  μια ρηχή αποτύπωση του νεωτερικού και των μετασχηματισμών του. Αυτό το τελευταίο ταυτίστηκε στα μάτια πολλών με το καθεστώς της διεφθαρμένης ανισότητας και της πολιτικής ισχύος του πλούτου. Η σημερινή εικόνα ενδέχεται να οδηγήσει σε μια υπόγεια πολιτισμική εκτροπή: σε μια καθολική έλλειψη εμπιστοσύνης, σε ένα αίσθημα καταδίωξης, συνωμοσίας και ερεθισμένης βαναυσότητας.
Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό αυτής της πολιτισμικής εκτροπής είναι άλλη μια επικίνδυνη σύγχυση: αναφέρομαι στην ταύτιση ανάμεσα στην ιδέα της κοινωνικής δικαιοσύνης και στον πειρασμό της Νεμέσεως, της εκδίκησης και της ανταπόδοσης. Η ταύτιση παίρνει αυτή τη μορφή: ο πόνος που εκπορεύεται από τους «πάνω» εναντίον μας, εναντίον του λαού, πρέπει να αντιστραφεί και να κατευθυνθεί εναντίον τους. Αυτή η ιδέα στρεβλώνει το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ο «εκσυγχρονισμός», πριν κάποια χρόνια, αλλοίωσε την επαγγελία της νεωτερικότητας.
Με όλα αυτά, θέλω να πω ότι η Αριστερά πρέπει να επανέλθει, με πολύ πιο καθαρό και επίμονο τρόπο, στην υπόθεση μιας διπλής υπέρβασης: υπέρβαση του κληρονομημένου πολιτισμικού κενού αλλά και ανάσχεση της πολιτισμικής εκτροπής η οποία υφαίνει γύρω μας έναν ιστό ακραίων ανορθολογισμών και αυταρχικών συνδρόμων.
Με ποιο τρόπο μπορεί να συμβεί αυτό; Η δική μου αίσθηση είναι ότι η στιγμή της κατάδειξης των δεινών, η στιγμή της άρνησης, δεν είναι ικανή να δημιουργήσει αξίες και λόγους δράσης. Ή ακριβέστερα: δεν είναι ικανή από μόνη της. Η αναλυτική έκθεση των πόνων και των υπαιτίων τους εγκλωβίζεται στο ελληνικό «μυθιστόρημα της τιμωρίας». Προϋπόθεση εξόδου από αυτό τον κύκλο του ζόφου είναι η δοκιμή μιας νέας γλώσσας, μιας πιο καταφατικής γλώσσας με αιχμή την ενθάρρυνση στον πειραματισμό, την ευφάνταστη μετάπλαση των αρνητικών εμπειριών, την εμβάθυνση στο πλούσιο νόημα της δημοκρατίας όπως πολύ ωραία τονίζει ο Μάκης Κουζέλης.
Λέει, ξανά, ο αριστερός Ίρβινγκ Χάου, για τη γλώσσα της λογοτεχνίας: «Κάθε γλώσσα πείθει τους ομιλητές της να δουν τον κόσμο με ορισμένους τρόπους, αποκλείοντας κάποιους άλλους τρόπους. Για αυτό περιορίζει τις δυνατότητες επιλογής για κάθε συγγραφέα».
Μεταφράζοντας την παραπάνω υπόθεση στην καθ’ ημάς κοινωνική εμπειρία, ισχυρίζομαι ότι η γλώσσα της καταστροφής και της τιμωρίας, των ποινών και των αντιποίνων, προσφέρει μια πολύ περιορισμένη θέα στις δυνατότητες αλλαγής αυτής της κοινωνίας, της πολιτικής και του συλλογικού ήθους. Το ερώτημα είναι: Ποια συλλογική ταυτότητα θέλουμε να αντικαταστήσει την εποχή του κενού η οποία στην πτώση της, στην θλιβερή της κατάρρευση, γίνεται πράγματι εποχή των τεράτων; Προφανώς, η απάντηση δεν βρίσκεται στις ισορροπίες του παρελθόντος, αλλά εκεί όπου κάποιος, και συγκεκριμένα η Αριστερά, θα θέσει με τόλμη νέους κανόνες και κριτήρια δικαιοσύνης και ελευθερίας.


Ο Νικόλας Σεβαστάκης διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.



[1] Ιrving Howe, A Critic’s Notebook, Harcourt Brace & Company,  Νέα Υόρκη 1994, σ. 247-254.


Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

Θ.Ι.Ζιάκας, Δoύλος – Μισθωτός – Φίλος (Σημειώσεις ελληνορθόδοξης ανθρωπολογίας)



[πηγή: Aντίφωνο]

Οι άνθρωποι όταν «κάνουν το καλό» κατευθύνονται από διάφορα ψυχικά «κίνητρα». Ανάλογα με τα «κίνητρά» τους η ελληνορθόδοξη παράδοση τους διακρίνει σε τύπους ή «τάξεις».
Στην πρώτη τάξη τοποθετεί αυτόν που κάνει το καλό από φόβο. Στην δεύτερη εκείνον που κάνει το καλό επειδή θα αμειφθεί. Στην τρίτη τάξη βάζει εκείνον που κάνει το καλό από αγάπη. Δούλος, Μισθωτός, Φίλος είναι τα ονόματά τους. 
Ας εξετάσουμε το ερώτημα: τι είδους κοινωνία αντιστοιχεί στον καθένα από τους τρεις αυτούς τύπους; Το ερώτημα είναι νόμιμο διότι ο άνθρωπος είναι ον κοινωνικό, «ζώον πολιτικόν», το δε νόημα του «καλού» επίσης κοινωνικό.
Πρόταση: Ο Δούλος φτιάχνει κολεκτιβιστική-δουλοκτητική κοινωνία, ο Μισθωτός ατομοκεντρική κοινωνία περιορισμένης ελευθερίας και ο Φίλος μια κοινωνία προσωποκεντρική με καθολική την ελευθερία.
1. - Ο Δούλος 
«Κάνω το καλό» σημαίνει εδώ: κάνω ό,τι συμβάλλει στην αναπαραγωγή και ανάπτυξη του κολεκτιβιστικού κοινωνικού συστήματος στο οποίο ανήκω. 
Η κολεκτιβιστική θέσμιση έχει τη δομή πυραμίδας. Στην κορυφή ο Δεσπότης, παρακάτω οι μικρότεροι δεσπότες. Αυτοί είναι δούλοι προς τα πάνω και δεσπότες προς τα κάτω. Στη βάση έχουμε τον όχλο των πολύ μικρών δούλων-υπηκόων. Στο σπίτι τους όμως αυτοί οι μικροί δούλοι ήταν κανονικοί δεσπότες, με δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στις γυναίκες και τα παιδιά τους. 
Τον κολεκτιβιστικό τύπο τον ορίζει ο φόβος. Ο φόβος συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με τη βία. Δεδομένου όμως ότι ο Δούλος είναι ιανόμορφος, -προς τα πάνω δούλος και προς τα κάτω δεσπότης,- ο φόβος έχει δύο όψεις: την αυτοσυντηρητική και την αυθυπερβατική. Τρόμος απέναντι στον Δεσπότη, ο οποίος έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω του. Σεβασμός, λατρεία και αφοσίωση στο πρόσωπό του. Αυτοθυσία για τα σύμβολα της Δεσποτείας του.
Μη όντας ιδιοκτήτης του εαυτού του ο Δούλος δεν έχει εξωτερική ελευθερία. Καθώς όμως είναι προς τα κάτω δεσπότης έχει την «ελευθερία» του τυράννου: να κάνει «ό,τι θέλει» στους υποτελείς του. Η θέλησή του πρέπει βέβαια να υπακούει στη θέληση του μονάρχη. Έχει όμως περιθώρια αυθαιρεσίας. Γι’ αυτό οι κρατικές δεσποτείες απειλούνται μονίμως από τη διάσπαση σε ιδιωτικές/φεουδαλικές δεσποτείες.
Στους εξελιγμένους κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς η περιστολή της απειλητικής αυθαιρεσίας του δούλου παράγει την επέκταση της κανονιστικής-νομικής περιπτωσιολογίας μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια της συμπεριφοράς (παράδειγμα: το εβραϊκό τυπικό και η παραδοσιακή κινεζική εθιμοτυπία).
1.1 Το κολεκτιβιστικό αυθυπερβατικό Εγώ.
Ο ιππότης κι ο σαμουράϊ είναι έτοιμοι να πεθάνουν για τον Αφέντη τους. Ο εθνικοσοσιαλιστής οπαδός για τον Χίτλερ. Και ο κομμουνιστής για τον Στάλιν. Η τελευταία πνοή του σκληροτράχηλου μπολσεβίκου επαναστάτη των δικών της Μόσχας, όταν ντουφεκίζεται κατ’ εντολήν του Στάλιν, είναι «ζήτω ο Στάλιν»! 
Έχουν «ταυτοποιητικό Εγώ». Είναι το άθραυστο γρανάζι στη γιγάντια κολεκτιβιστική ανθρωπομηχανή. Ο Χίτλερ και ο Στάλιν αντιπροσωπεύουν τη μοντέρνα κολεκτιβιστική μετάλλαξη του νεωτερικού «ανθρωποθεού». Ενσαρκώνουν τον συλλογικό Υπεράνθρωπο, η λατρεία του οποίου παρήγαγε το «ταυτοποιητικό Εγώ» των αυθυπερβατικών αυτών θηρίων κατά τον 20ο αιώνα. 
Παραδόξως η αυθυπερβατική σχέση του SS με τον Φύρερ, ή του κομμουνιστή απαράτσικ με τον Πατερούλη των Λαών και τον Μεγάλο Τιμονιέρη, ονομάστηκε «προσωπολατρία», λες και η ανθρωποειδής φιγούρα στην κορυφή της μαζικής κρεατομηχανής μπορεί να είναι Πρόσωπο. 
Βεβαίως το μοντέρνο κολεκτιβιστικό παράδειγμα, μέσω του οποίου καταποντίστηκε η ευρωπαϊκή κοσμοκρατορία, υπήρξε η βραχύβια εκτρωματική υποστροφή ενός ατομοκεντρικού πολιτισμού. Δεν είναι ο κανονικός κολεκτιβισμός, ασιατικού τύπου, που διαρκεί χιλιάδες χρόνια.
1.2 Βία και αυθεντία.
Αν η κολεκτιβιστική πυραμίδα έχει την απίστευτη σταθερότητα που μας δείχνει η παγκόσμια ιστορία, είναι γιατί στηρίζεται σε δυο παράλληλες αλλά συμπληρωματικές δυνάμεις: τη βία και την αυθεντία.
Ή κολεκτιβιστική νομιμότητα επιβάλλεται στην αρχή με πολύ σκληρή τρομοκρατία. Για τους «νομικιστές» της αρχαίας Κίνας είναι αυτονόητο ότι αν θέλεις να τηρούνται οι νόμοι χωρίς καταναγκασμό, πρέπει η αρχική επιβολή τους να γίνει με τη μέγιστη δυνατή τρομοκρατία. Μας το λέει ρητά Το βιβλίο του ηγεμόνα Σιαγκ (Μετάφραση Χρ. Καφτεράνη. Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος.) 
Μας το λέει επίσης η Παλιά Διαθήκη: Ο Μωϋσής κατεβαίνοντας από το όρος Σινά και βλέποντας ότι ο λαός του είχε κιόλας οπισθοδρομήσει στη λατρεία του χρυσού μόσχου, με τις ευλογίες μάλιστα του αρχιερέα αδελφού του Ααρών, τσάκισε από το θυμό του τις θεόγραφες πλάκες του Νόμου. Αντί όμως να τσακίσει και τις δεύτερες πλάκες, που κάθισε και έγραψε ο ίδιος, προτίμησε να τσακίσει το απείθαρχο φρόνημα των υπηκόων του, με μια τρομοκρατία που μόνο στο χιτλερικό και στο σταλινικό υπόδειγμα θα συναντήσουμε το ανάλογό της. Αλλά ας δώσουμε τον λόγο στη Βίβλο: 
Ο Μωϋσής είδε ότι ο λαός είχε αφεθεί ελεύθερος και έκανε ό,τι ήθελε […] και φώναξε: «Όποιος είναι με τον Κύριο ας έρθει μαζί μου.» Συγκεντρώθηκαν λοιπόν κοντά του όλοι οι απόγονοι του Λευί. Ο Μωϋσής τους είπε: «Ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ, προστάζει να ζωστεί ο καθένας σας το σπαθί του, και να διασχίσετε το στρατόπεδο από τη μία είσοδο ως την άλλη και να σκοτώσετε ο καθένας τον αδελφό του, το φίλο του και το συγγενή του. Οι Λευίτες εκτέλεσαν τη διαταγή του Μωϋσή και θανατώθηκαν από τον λαό εκείνη τη μέρα τρεις χιλιάδες άντρες. Τότε ο Μωϋσής τους είπε: «Σήμερα τελέσατε την πράξη της καθιέρωσής σας στον Κύριο, αφού δεν διστάσατε να σκοτώσετε ο καθένας το γιο του και τον αδελφό του και ο Κύριος σας ευλόγησε» (Έξοδος, 27-29, σελ. 111. Η μετάφραση είναι της Βιβλικής Εταιρίας.) 
Η αυθεντία είναι κάτι το ριζικά διαφορετικό. Ονομάζουμε έτσι την ιδιότητα, η οποία καθιστά την εντολή εφαρμόσιμη, δίχως να χρειάζεται απειλή βίας, αλλά και δίχως να χρειάζεται επιχειρήματα. Εφαρμόζω λ.χ. τις εντολές του γιατρού όχι γιατί τον φοβάμαι, ούτε γιατί αντιλαμβάνομαι τη διαγνωστική του δεινότητα, αλλά επειδή είναι «ειδήμων», εκπρόσωπος της «Ιατρικής». 
Πίσω από την αυθεντία βρίσκεται το «θεϊκό» πρότυπο και οι «τρεις τελεστές της ταυτότητας» ως σχέσης με το πρότυπο: η πίστη, η μίμηση και η παράδοση. 
Η κολεκτιβιστική αυθεντία πηγάζει από την κυρίαρχη θεοεικόνα και νομιμοποιεί την κολεκτιβιστική θέσμιση της αντιπαλότητας (όλοι εναντίον του αποκλίνοντος ενός), τη βάση της κολεκτιβιστικής ισχύος. Το θεϊκό πρότυπο βρίσκεται πάνω από την πυραμίδα. Η αυθεντία του κατεβαίνει στην πυραμίδα διερχόμενη πάντοτε δια του Μονάρχη. Κι αυτό διότι ο Μονάρχης είτε είναι ο ίδιος θεός είτε έχει μια προνομιακή σχέση με τον θεό: είναι παιδί του ή εκλεκτός του. Στην κολεκτιβιστική πυραμίδα η κρατική εξουσία είναι ενωμένη αδιάσπαστα με τη θρησκευτική εξουσία. Είναι ιερή. Η ενιαία πυραμιδική δόμηση της θρησκευτικής και της κρατικής θέσμισης είναι και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των κολεκτιβιστικών πολιτισμών.
Στην καθαρή του μορφή το μοντέλο ενσαρκώνεται από την κρατική δεσποτεία. Τα ίδια περίπου ισχύουν και για το καθεστώς της ιδιωτικής δεσποτείας (φεουδαρχίας). Ισχύει επίσης στη σύγχρονη συμπύκνωση όλων αυτών στον δεσποζόμενο χώρο της οικονομίας (τον χώρο της εξαρτημένης εργασίας). Η Επιχείρηση είναι μια κολεκτιβιστική πυραμίδα.
1.3 Η αναπαραγωγή του κολεκτιβισμού. 
Η αναπαραγωγή της κολεκτιβιστικής πυραμίδας εξαρτάται από την αυθεντία της, επικουρούμενη από την κρατική συνδρομή.
Βέβαια μερικές φορές δεν χρειάζεται καν η παρεμβολή της κρατικής εξουσίας. Χάρη στην αυθεντία του Νόμου η εβραϊκή κολεκτιβιστική ταυτότητα αναπαράγεται επί αιώνες, χωρίς τη συνδρομή κρατικής βίας. Στην ινδική κοινωνία η δομή των καστών, η αυθεντικότερη ρατσιστική πυραμίδα στον κόσμο, αναπαράγεται αβίαστα, ακόμη και σήμερα, παρά τις αντίθετες προσπάθειες του ινδικού κράτους και της κυρίαρχης νεωτερικής παιδείας του. 
Η αυθεντία της κολεκτιβιστικής νομιμότητας πηγάζει από την ικανότητά της να αποτρέπει την κατολίσθηση στην «κατάσταση μηδέν» και να εξουδετερώνει τις ατομοκεντρικές τάσεις. Το επιτυγχάνει με τη βοήθεια τριών μηχανισμών: του κρατικού, του θρησκευτικού και του μυστικιστικού. Οι δύο πρώτοι διασφαλίζουν την πυραμίδα από τον κίνδυνο της εσωτερικής κατάρρευσης. Ο τρίτος ασκεί προληπτική δράση πάνω στις εξατομικευτικές ροπές.
α) Ο κρατικός μηχανισμός συνεισφέρει διαχειριστική τεχνογνωσία: δημόσια έργα, άμυνα εναντίον των εξωτερικών λεηλατικών πιέσεων και τα μέσα καταναγκασμού για την τήρηση της νομιμότητας.
β) Ο θρησκευτικός μηχανισμός συνεισφέρει τις προληπτικές «κοινωνικο-θεραπευτικές» δυνατότητές του: Την τελετουργική εμπέδωση / εσωτερίκευση των θεμελιωδών απαγορεύσεων, μέσω της μαζικής λατρείας. Και την περιοδική εορταστική εκτόνωση των συσσωρευόμενων συγκρουσιακών φορτίων.
γ) Οι μυστικιστικοί μηχανισμοί είναι για τους λίγους που φτάνουν στο κατώφλι της εξατομίκευσης. Εγκλωβίζουν τις εξατομικευτικές τάσεις και τις παροχετεύουν σε εξωκοινωνική κατεύθυνση, όπου και δεν ενοχλούν το δεσποτικό περιβάλλον. Εκεί το άτομο υποβάλλεται σε μεταφυσική ευθανασία.
2.- Ο Μισθωτός 
Ατομοκεντρικός είναι ο πολιτισμός, στον οποίο το ατομικό υποκείμενο είναι Πολίτης και όχι Υπήκοος. «Κάνω το καλό» σημαίνει εδώ: κάνω ό,τι συμβάλλει στην αναπαραγωγή και ανάπτυξη εκείνης της συλλογικότητας, εντός της οποίας είμαι ελεύθερος να κάνω «ό,τι θέλω».
Το «ό,τι θέλω» επιτυγχάνεται, φυσικά, μέσω του λαμβανόμενου «μισθού». Στην ελληνική περίπτωση ο «μισθός» είναι η απόλαυση της εν ισοτιμία κεκτημένης δημόσιας καταξίωσης. Στη νεωτερική περίπτωση είναι η απόλαυση της ιδιωτικής ευτυχίας.
Ενώ το ελληνικό Άτομο «ευτυχεί» όταν μετέχει ισότιμα στην πολιτική σκηνή των αδιαμεσολάβητων διαπροσωπικών σχέσεων, το νεωτερικό Άτομο «ευτυχεί» στον ιδιωτικό χώρο του. Την πολιτική συμμετοχή τη βλέπει σαν αγγαρεία. Μεταβιβάζει σε «αντιπροσώπους» τις πολιτικές ευθύνες του και διαμεσολαβεί με απρόσωπα συστήματα ολόκληρο τον δημόσιο χώρο, προκειμένου να αφεθεί απερίσπαστο στην απόλαυση της ιδιωτικότητάς του.
Η ομαλή αναπαραγωγή του ατομοκεντρικού συλλογικού βασίζεται κι εδώ στην αυθεντία, η οποία απορρέει επίσης από το πρωτείο της ατομικής ελευθερίας.
2.1 Ο ελληνικός τύπος Ατόμου.
Την αξιακή προτεραιότητα της ατομικής ελευθερίας την διασφαλίζει εδώ η υποταγή στην αρχή της Δικαιοσύνης, του «λόγου του παντός». 
Στο συλλογικό επίπεδο η δικαιοσύνη νοείται, πολιτικώς, ως ισότιμη διανομή της κεκτημένης συλλογικής αυτονομίας / ισχύος, -της κεκτημένης, έναντι α) των άλλων πολεοκρατικών οντοτήτων και β) έναντι της περιβάλλουσας κρατικής δεσποτείας. Η ελευθερία νοείται ανθρωπολογικώς ως αντίστιξη στην ύπαρξη των Δούλων: εξωτερικών (βαρβάρων) και εσωτερικών (ανδραπόδων).
Αν η συλλογική αυτονομία / ισχύς δεν μοιράζεται στα άτομα, τότε έχουμε κολεκτιβιστική πυραμίδα και όχι ατομοκεντρική κοινωνία, κατά την ελληνική αυτοκατανόηση. Η μόνη «αυτονομία» που συμπίπτει με την εξατομίκευση είναι εδώ η μετοχή στη συλλογική αυτονομία. Η εξατομίκευση της κεκτημένης συλλογικής αυτονομίας ταυτίζεται α) με την «ισομοιρία» της οικονομικής ισχύος και β) με το μετέχειν κρίσεως και αρχής, πράγμα που είναι και ο αριστοτελικός ορισμός του Πολίτη. Ισοτιμία κοινωνική και πολιτική δεν σημαίνει «δικαίωμα», αλλά εδώ και τώρα πραγματώσιμη ατομική ελευθερία. Ο κολεκτιβισμός, ο κόσμος των «βαρβάρων», συμπίπτει έτσι στην ελληνική συνείδηση με τον αυτονομημένο έναντι των ατόμων συλλογικό Νόμο. 
Στο ατομικό/υπαρκτικό επίπεδο η δικαιοσύνη αναμένεται να προκύψει ως γεωμετρικό άθροισμα τριών βασικών αρετών: Φρόνησης, Σωφροσύνης και Ανδρείας, οι οποίες «τελειοποιούν» (αρετή = τελειοποίηση) τα τρία μόρια της ψυχής, το Λογιστικό, το Επιθυμητικό, το Θυμοειδές. «Κάνω το καλό» σημαίνει εδώ: αυτοβούλως θυσιάζω τα πάθη μου στο βωμό της εσωτερικής αρμονίας/δικαιοσύνης. Η δικαιοσύνη είναι το κέντρο βάρους, ο άξονας περιστροφής, της ψυχής του καλού κ’ αγαθού ανδρός. 
Το ταυτοποιητικό Εγώ του ελληνικού Ατόμου είναι, λοιπόν, «δικαιοκεντρικό» και η επίτευξή του είναι ο στόχος της ελληνικής παιδείας.
2.2 Ο νεωτερικός τύπος Ατόμου.
Το πρωτείο της ατομικής ελευθερίας διασφαλίζεται εδώ με την υποταγή στη αρχή της Προόδου. Συλλογική της όψη: η συστημική απροσωπία. Υπαρκτική της όψη: η ιδιωτική ελευθερία. 
Στο συλλογικό επίπεδο το πρότυπο (η θεοεικόνα) είναι εδώ το συστημικό αυτοείδωλο: ο «φυσικός» άνθρωπος, ο εφοδιασμένος με τη δυνητική παντοδυναμία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας, βάσει των οποίων «θα λύσει όλα τα προβλήματα» που στέκουν εμπόδιο στην απόλυτη ιδιωτική ελευθερία (τεχνολογικός μεσσιανισμός). Η πίστη στον συστημικό ανθρωποθεό εξοστρακίζει τον κολεκτιβιστικό θεό από την κοινωνική θέσμιση. 
Ο κολεκτιβιστικός θεός ταυτίζεται εδώ με τον Θεό γενικά και η ανάγκη Θεού, ανάγεται σε παιδική αρρώστια της ανθρωπότητας. Αποφαίνεται ο μεταμοντέρνος καθηγητής: «Υπάρχουν ανθρώπινες αντιλήψεις, ανθρώπινες μαρτυρίες, ανθρώπινα πειράματα. Υπάρχει η λογική που συνδέει αυτές τις αντιλήψεις και το συναίσθημα που τις ζωντανεύει. Όλα ετούτα εξελίσσονται εν τη απουσία οποιασδήποτε μεταφυσικής, ή οποιασδήποτε οντολογίας.»
Γενικά η εξέλιξη της εξατομίκευσης αποδομεί κάθε θρησκεία, επειδή η θρησκεία ιεροποιεί τη θυσιαστική αποπομπή του ενοχοποιημένου ατόμου-θύματος (όλοι εναντίον του αποκλίνοντος ενός), ενώ εδώ η ελευθερία του ενός (του Ατόμου) είναι αξιακό πρόταγμα. Από την ανάλογη διαδικασία οστρακισμού της θρησκείας πέρασε και ο ελληνικός ατομοκεντρικός πολιτισμός. Η ανάπτυξη της πόλεως (του πολιτικού βίου) συμπίπτει με την οριστική συνταξιοδότηση του «πατρός ανδρών τε θεών τε». Ο Δίας παρακολουθεί από τον Όλυμπο την πολιτική ζωή, απολαμβάνει τις σποραδικές τιμές, αλλά δεν ανακατεύεται στα Κοινά. Στις λαϊκές αναπαραστάσεις γίνεται ο κωμικός «εσχατόγηρος Ζεύς στο σπίτι της Αλκμήνης». Ο Δήμος αποφασίζει μόνος του για τις υποθέσεις του. Ο σεβασμός έχει μετατεθεί βαθμιαία από τους αρχαϊκούς πολιούχους θεούς στους ήρωες. Παράδειγμα ο ρόλος του Ηρακλή στην ελληνική πολιτισμογονία. Η θρησκευτική εξέλιξη καταλήγει στην αναζήτηση του «θείου ανδρός» κατά την ελληνιστική εποχή. (Βλ. Σπ. Κυριαζόπουλου, Η πολιτική θρησκεία των Ελλήνων. Γρηγόρης.) 
«Κάνω το καλό» σημαίνει στον νεωτερικό κόσμο: αυτοβούλως θυσιάζω τα πάθη μου στο βωμό του «προμηθεϊκού» συστημικού λόγου. Το νεωτερικό ταυτοποιητικό Εγώ είναι «προμηθεϊκό», σύμφωνα με τη νεωτερική-μεφιστοφελική παρεννόηση του αρχαίου μύθου. Ο Προμηθέας αψηφά την εξουσία του Δία, του δεσποτικού άρχοντα του κόσμου, για να χαρίσει στην ανθρωπότητα την επιστήμη και την τεχνολογία, μέσω της οποίας θα μπορέσει να στηριχτεί στις δικές της δυνάμεις και να απελευθερωθεί από κάθε δεσποτεία – θεϊκή, φυσική, ή ανθρώπινη. Ξέρουμε, βέβαια, ότι πίσω από το όραμα του τεχνολογικού μεσσιανισμού βρισκόταν ένας διψασμένος για δύναμη εκκοσμικευμένος γνωστικισμός. Η χαρακτηριστικότερη έκφρασή του στο ιδεολογικοπολιτικό πεδίο ήταν ο ιακωβινισμός, ο αστικός και ο κομμουνιστικός. Η ελίτ αυτή, της «φωτισμένης πρωτοπορείας», ήταν μετάλλαξη της «εσωτερικής» / γνωστικής ελίτ, των μεσαιωνικών Στοών.
Η εσωτερική-υπαρξιακή όψη της «συστημικής αυτοθέωσης» είναι η θεοποίηση του έρωτα / πάθους, η αναζήτηση της υπαρξιακής θέωσης (της λεγόμενης «ευτυχίας») μέσω του ερωτικού πάθους. Πρόκειται για μια εκδοχή του ανδρογυνικού μύθου,  η εκκοσμίκευση του οποίου κατάγεται από τη νορδική μυστικιστική εκδοχή του έρωτα / πάθους, την γνωστή μας από διάσημα μυθικά στερεότυπα, όπως «Τριστάνος και η Ιζόλδη» ή «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». Αν η καρδιά του νεωτερικού ταυτοποιητικού Εγώ χτυπάει στην ιδιωτική ελευθερία, είναι γιατί εκεί ο έρωτας / πάθος υπόσχεται την ιδιωτική εκστατική θέωση. (Βλ. Ντενί Ντε Ρουζμόν, Ο έρως και η Δύση. Μετάφραση Μπάμπη Λυκούδη, Ίνδικτος.)
Για τον ελληνικό πολιτισμό η ανδρογυνική αυτάρκεια (ο μύθος του Αριστοφάνη στο πλατωνικό Συμπόσιο) είναι υβριστική. Η ύβρις εκλείπει με την ανάπτυξη της αυθυπερβατικότητας του ζεύγους. Στο ελληνικό πρότυπο το ζεύγος καταξιώνεται από την κοινωνιοστραφή αυθυπέρβασή του. Είναι ο σωκρατικός «τόκος εν καλώ». Στην πράξη: καλά παιδιά, «χρήσιμα στην κοινωνία», δημιουργικά (δημιουργία = έργο για τον Δήμο)για την Πόλι, την Εκκλησία.
Η ευτυχία είναι εδώ εσχατολογικό γεγονός, συνδεδεμένο με το Πρόσωπο και όχι με το ζεύγος. Ενώ εγώ ο φαλλοκράτης οδεύω προς την κόλαση, η γυναίκα μου μάλλον θα πάει στον παράδεισο. Η συζυγία είναι κοινότητα κοσμικού ζυγού. Ζόρι και κάματος. Ασκητική αυθυπέρβαση. Το θηρίο που απειλεί να καταβροχθίσει την κόρη και πρέπει να σκοτώσει ο Αγιώργης, είναι υπαρκτό. Ταυτίζεται με τα πάθη γενικά και όχι μόνο με το σεξουαλικό πάθος και τον γάμο, όπως πίστευαν οι Καθαροί, οι Βογόμιλοι κλπ. γνωστικοί του Μεσαίωνα. Στη γνωστική μεσαιωνική εκδοχή του ανδρογύνου, η ύβρις εξιλεωνόταν με την αυθυπέρβαση έναντι της φυσικής σεξουαλικότητας, η οποία ενοχοποιούνταν και θυσιαζόταν. Στο ιδανικό ζευγάρι ο φυσικός έρωτας είχε απαλειφθεί τελείως και αντικατασταθεί από τον αποστειρωμένο μυστικιστικό έρωτα. Απ’ δω κατάγεται ο ιπποτικός έρως και η νεωτερική ρομαντική εκκοσμίκευσή του. 
Ο ευφρόσυνος εγκιβωτισμός της ελευθερίας στον ιδιωτικό χώρο και η «συστημοποίηση» των κοινωνικών σχέσεων, προίκισαν το νεωτερικό Άτομο με ακαταγώνιστη ισχύ, χάρη στην οποία μπόρεσε να υποτάξει τον κολεκτιβισμό σε παγκόσμια κλίμακα και να τον ζέψει στο άρμα της εξατομίκευσης.

2.3 Η αναπαραγωγή του ατομοκεντρισμού. 
Η ανάπτυξη της ατομικότητας προωθείται από δύο κινητήρες.
Ο πρώτος κινητήρας είναι η απόρριψη του προγενέστερου κολεκτιβιστικού δεσποτισμού, της διττής θρησκευτικής και δεσποτικής του θεμελίωσης. 
Ο δεύτερος κινητήρας είναι ένας εξατομικευτικός μύθος, με φορέα μια συγκεκριμένη Παράδοση. Στη νεωτερική περίπτωση είναι ο «προμηθεϊκός» τεχνοσυστημικός μεσσιανικός μύθος. Φορέας του: η παράδοση του Διαφωτισμού. Στην ελληνική περίπτωση ήταν ο ηρωικός μύθος και παράδοσή του η ομηρική παιδεία. 
Ο αλγόριθμος της αναπαραγωγής του ατομοκεντρικού συστήματος αναπτύσσεται σε δύο κύκλους. 
Ο πρώτος κύκλος διαρκεί ώσπου να εξαντληθεί η αντίθεση στον καταγωγικό κολεκτιβιστικό δεσποτισμό. Στη φάση αυτή, την κατεξοχήν ανοδική, καταστρέφονται οι κολεκτιβιστικοί συλλογικοί δεσμοί και αντικαθίστανται από τους ατομοκεντρικούς. Το κύριο πρόβλημα είναι στη φάση αυτή η χειραγώγηση των τάσεων κολεκτιβιστικής-δεσποτικής υποστροφής. Τέτοιες ήταν στη νεωτερική περίπτωση ο μπολσεβικισμός και ο εθνικοσοσιαλισμός και στην αρχαιοελληνική οι μεταδημοκρατικές τυραννίες. Και στις δύο περιπτώσεις οι υποστροφές (στη φάση του πρώτου κύκλου) απορροφήθηκαν πολύ δύσκολα και με μεγάλο κόστος για τον εξατομικευτικό μύθο (τον δεύτερο κινητήρα της εξατομίκευσης). Ο δεύτερος κύκλος διαρκεί ώσπου να ολοκληρωθεί η εξατομίκευση και να εξαντληθεί ο δεύτερος κινητήρας της.
Στη διάρκειά του πρώτου και του δεύτερου κύκλου η αρχαία εξατομίκευση μεταβαίνει από την ηρωική στην κλασική εποχή της και η νεωτερική από τον Διαφωτισμό, στον Ρομαντισμό και τον Μοντερνισμό. Όταν εξαντληθεί ο δεύτερος κινητήρας της εξατομίκευσης αρχίζει η εσωτερική αποσύνθεση της ατομικότητας, η κατολίσθηση στην «κατάσταση μηδέν». Το κοινωνικό τοπίο χαρακτηρίζεται, στη νεωτερική περίπτωση, από το πέρασμα στη μαζική καταναλωτική δημοκρατία και την αύξουσα «έκλειψη του υποκειμένου», ενώ το προσκήνιο το καταλαμβάνουν προβλήματα όπως η ένταση των ανισοτήτων, το οικολογικό πρόβλημα και η γενικευμένη ανομία. Στην ελληνική περίπτωση το κοινωνικό τοπίο χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη κρίση του πολεοκρατικού κεκτημένου, την εισαγωγή αυτοκρατορικών δομών περσικού τύπου και την εμφάνιση διάφορων μορφών απόδρασης της ελίτ σε ιδιωτικούς Κήπους (επικουρισμός, στωικισμός, νεοπλατωνισμός). 
Στην φάση του μηδενισμού η αναπαραγωγή της κοινωνικής συνοχής εναποτίθεται στα «αναχώματα»: τα εκσυγχρονιστικά και φουνταμεναλιστικά στη νεωτερική περίπτωση, το τραγικό θέατρο και τη φιλοσοφία στην ελληνική. Όσο τα «αναχώματα» είναι ανθεκτικά η στάθμη των μηδενιστικών αποβλήτων ανεβαίνει. Αλλά και η πίεση επίσης. Η όποια αποτελεσματικότητα των «αναχωμάτων» ανεβάζει τη στάθμη της μηδενιστικής πλημμυρίδας. Τα συμπτώματα του μηδενισμού γενικεύονται: στιγμιαία ταυτότητα, πολυφρένεια, ψηφιδωτή προσωπικότητα, γνωσιολογικός και ηθικός σχετικισμός, ηδονισμός-καταναλωτισμός, ρήξη ισορροπίας απόλαυσης-απόδοσης, ανοχή-αδιαφορία, «ναι σε όλα μέσα στο τίποτα».
3.- Ο Φίλος 
Τίθεται το ερώτημα: Από τη μαζική αποσύνθεση της ατομικότητας μπορεί να προκύψει μετάβαση σε έναν προσωποκεντρικό πολιτισμό, όπως δείχνει το ελληνικό υπόδειγμα;
3.1 Η υπέρβαση του μηδενισμού. 
Τα δεδομένα μας είναι τα εξής: α) Ότι έτσι κι αλλιώς ο μηδενισμός είναι καταγωγική και τελική συνθήκη κάθε πολιτισμού. β) Ότι ο  σύγχρονος μηδενισμός είναι η προσιδιάζουσα στη Νεωτερικότητα μορφή πολιτισμικού τέλους, καθώς ισοδυναμεί με την αποσύνθεση του ανθρωπολογικού της τύπου. γ) Σύμφωνα με το ελληνικό ιστορικό προηγούμενο διέξοδος θα υπήρχε είτε προς την κατεύθυνση ενός μετανεωτερικού κολεκτιβισμού, είτε προς την κατεύθυνση ενός μετανεωτερικού Προσώπου. 
Η κολεκτιβιστική διέξοδος (υποστροφή) έχει ήδη διερευνηθεί με βάση τα δύο  ήδη αφομοιωμένα από το Σύστημα παραδείγματα μοντέρνου κολεκτιβισμού: το εθνικοσοσιαλιστικό και το κομμουνιστικ). Εννοώ τη διερεύνησή της εκ μέρους της μυθιστορηματικής σκέψης. (Π.χ. το 1984 του Τζορτζ Όργουελ και ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος του Άλντους Χάξλεϋ.) Από επιστημονική ή φιλοσοφική άποψη δεν ξέρω να υπάρχει κάτι άξιο λόγου. Ως προς τη δεύτερη κατεύθυνση είναι βέβαιο ότι δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Μολονότι υπάρχει ιστορικό προηγούμενο.
Βεβαίως η μοναδικότητα του ιστορικού προηγούμενου και ο διαμετρικά αντίθετος προσανατολισμός της ελευθερίας στην ελληνική και τη νεωτερική εκδοχή Ατόμου (καθολική vs ιδιωτικής και μόνο ελευθερίας), καθιστούν επισφαλείς τις εξ εκείνου αρυόμενες μελλοντολογικές εικασίες. Είναι όμως το μόνο διαθέσιμο γνωσιολογικό αρχιμήδειο στήριγμα.
3.2 Πέρα από το Άτομο.
Ο Φίλος «κάνει το καλό» ελεύθερα και από αγάπη. «Ελεύθερα» σημαίνει ότι είναι Άτομο. «Από αγάπη» σημαίνει ότι πηγαίνει πέρα από το Άτομο.
Ο Φίλος υπερβαίνει τη διαλεκτική ατομικού / συλλογικού. Λύνει την αντίθεση αποκλείοντας την άνιση και κυριαρχική μεταξύ τους σχέση. Το πρότυπο της ανώτερης αυτής συλλογικότητας είναι η Αγία Τριάδα, όπου κατά τη συνενέργεια των τριών Προσώπων δεν υπεισέρχεται αντιπαλότητα, όπου οι Τρεις είναι Ένας. 
Ενδοκοσμική ενσάρκωση της τριαδικής συλλογικότητας είναι η Εκκλησία των «αγίων». Όπου «άγιος» είναι πρωτίστως αυτός που «δίνει τόπο στην οργή». Αυτός που δεν ανταποδίδει το κακό. Αυτός που κίνητρό του έχει την αγάπη και με το παράδειγμά του διδάσκει τη δικαιοσύνη. «Κεφαλή» της Εκκλησίας, του μυστηριώδους αυτού «συλλόγου των αγίων», είναι ο ίδιος ο εσταυρωμένος Θεάνθρωπος, ο «πρωτότοκος αδελφός» των από καταβολής κόσμου θυμάτων μας. 
Ο ιστορικός Ιησούς από τη Ναζαρέτ και συνάμα Υιός και Λόγος του Θεού-Πατέρα, είναι η θεοεικόνα της τρίτης βαθμίδας, το ανθρωπολογικό της πρότυπο. Η ως προς αυτό «θέωση» (ομοίωση) είναι εδώ ο τελικός σκοπός του ανθρώπου, το τέρμα του σταδίου που αρχίζει  με την «εν Χριστώ αναγέννηση». Η συνταγή είναι γνωστή: αγάπα τον Θεό με όλο σου το είναι και τον άλλο σαν τον εαυτό σου.

3.3 Το Πρόσωπο ως μετάλλαξη του ελληνικού Ατόμου.
Η εισαγωγή της Αγάπης στην προσωπικότητα μεταβάλλει σε περιφερειακές τις τέσσερις «ελληνικές» αρετές και τις διαφοροποιεί, προσθέτοντάς τους από δυο «δορυφόρους». 
Η Δικαιοσύνη ενεργεί, τότε, μέσω της Διάκρισης και της Ευσπλαχνίας. Η Ανδρεία μέσω της Υπομονής και της Σταθερότητας. Η Φρόνηση μέσω της φυσικής και θεοπτικής Θεωρίας. Και η Σωφροσύνη μέσω της Αγνότητας και της Παρθενίας, ανεπηρέαστα / αμερόληπτα. Οι τρεις πρωταρχικές αρετές, η Σωφροσύνη, η Ανδρεία και η Φρόνηση, αντιπροσωπεύουν τον «αέρα», τη «θάλασσα» και τον «ουρανό» της ψυχής. Μεγάλη σημασία έχει η ανάδειξη της Δικαιοσύνης ως «γης»-βάσης της προσωπικότητας. Στο σχήμα αυτό (Φιλοκαλία τ. Δ’, Τρίτη Εκατοντάδα, §49, των Κεφαλαίων του Νικήτα Στηθάτου, μαθητή του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου.Έκδ. Αστήρ.) έχουμε τον ελληνικό ορισμό του Προσώπου, ως Αγίου. Η προσωπικότητα έχει αποβάλλει εδώ το πτωτικό (κολεκτιβιστικό ή ατομοκεντρικό) ταυτοποιητικό Εγώ και έχει αποκτήσει το ταυτοποιητικό Εγώ της «Μεταμορφώσεως», που λάμπει στο «άκτιστο φώς».
Με άλλα λόγια: αν συντονίσει ο άνθρωπος την «πτωτική» αγαπητική του ενέργεια με την άνωθεν κατερχόμενη «άκτιστη» αγαπητική ενέργεια, μπορεί να ενσαρκώσει τον «υπερχωροχρονικό» τριαδικό τρόπο υπάρξεως στο πτωτικό εδώ και τώρα του Βίου και της Ιστορίας. 
Σημείωση: Οντολογικά όλοι είναι Πρόσωπα. Ακόμα και το έμβρυο, εξ ου και η κατ’ αρχήν άρνηση των αμβλώσεων. Και το αυτιστικό παιδάκι είναι Πρόσωπο, παρότι δεν αναπτύσσει σχέσεις. Από τη σκοπιά όμως του γίγνεσθαι το κέντρο βάρους της σημασίας πέφτει στην «ενσάρκωση». Ενδιαφέρει όχι το «δυνάμει», αλλά το «ενεργεία»: σε ποιο βαθμό είμαι και στην πράξη Πρόσωπο. Το να είμαι Πρόσωπο είναι κάτι «φυσικό» και «έμφυτο», όπως η γλωσσική ικανότητα. Το να εκδηλωθεί όμως στο πεδίο των σχέσεων είναι απαραίτητο να «πυροδοτηθεί» από την επαφή με την κατάλληλη παράδοση. Αν όχι σε καθορισμένη ηλικιακή φάση, όπως συμβαίνει με τη γλώσσα, τουλάχιστον κάτω από μια ειδική συνδρομή υπαρξιακών περιστάσεων. 
Η τριαδική κοινωνία είναι εσχατολογική. Η καθολική εφαρμογή της είναι ανέφικτη. Όχι όμως και η μερική / τοπική / προσωρινή εφαρμογή της. Γι’ αυτή την εδώ και τώρα παραδειγματική ενσάρκωση της τριαδικής κοινωνίας, είναι που συζητάμε. Αυτοπροσδιορίζεται ως το «άλας της γης» και «φως του κόσμου». Δηλαδή ως το «ειδικό όργανο», που «εμφυτεύθηκε» στη δεύτερη βαθμίδα της ανθρωπολογικής εξέλιξης, προκειμένου να εκλύει την αναγκαία εκεί «αντισηπτική» και «φωτιστική» ενέργεια. Φυσικά αν το άλας «μωρανθεί» και το φως «σκοτισθεί», «πετιούνται έξω» και «ποδοπατιούνται υπό των ανθρώπων».
Η αδυναμία των κολεκτιβιστικών πολιτισμών να αφομοιώσουν τον χριστιανισμό, σε αντίθεση με τη δεκτικότητα του ατομοκεντρικού πολιτισμού, μας βάζει σε σκέψεις. Μήπως ο χριστιανισμός συνδέεται ειδικά με τα προβλήματα της δεύτερης ανθρωπολογικής βαθμίδας; (Για τον προβληματισμό πάνω στην οργανική ανοσία των κολεκτιβιστικών συστημάτων έναντι του χριστιανικού «ιού» προσφέρεται ιδιαίτερα το μυθιστόρημα του Ιάπωνα Σουσακό Έντο, Σιωπή. Εκδ. Καστανιώτης.)



Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2012

Μητροπολίτης Σιατίστης π. Παύλος:"Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι τοῦ Ἔθνους. Μιά Ἐθνική Ἐκκλησία πού μπορεῖ νά μάχεται τά μέλη μιᾶς ἄλλης Ἐκκλησίας λόγῳ τοῦ χρώματος τῶν μελῶν της εἶναι μιά αἱρετική Ἐκκλησία"

πηγή: Ρομφαία

Διάβασα μέ πολλή προσοχή τό Δελτίο Τύπου τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς τό ὁποῖο ἀφορᾶ στό πρόσφατο κείμενο μου καί θέλω νά παρατηρήσω τά κάτωθι.

Εἶναι ἕνα κείμενο ἤρεμο, πολύ μελετημένο, ἀλλά καί πολύ ἀποκαλυπτικό. Τώρα μπορῶ νά εἶμαι ἀπολύτως βέβαιος γιά τήν ὀρθότητα καί τήν ἀναγκαιότητα τῆς παρεμβάσεως μου.

Τονίζεται στό κείμενο καί μάλιστα δύο φορές ὅτι «ἡ Χρυσή Αὐγή στηρίζει τήν Ὀρθοδοξία σάν ἀπαραίτητο συστατικό τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας».

Τό πρῶτο ὅμως ἐρώτημα πού γεννιέται εἶναι γιά τό ποιά «Ὀρθοδοξία» μιλάει ἡ Χρυσή Αὐγή; Γιά τήν Ὀρθοδοξία τῆς Ἐκκλησίας ἤ γιά τήν «Ὀρθοδοξία» τή δική Της;

Βασικό περιεχόμενο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι Ἀγάπη. Εἶναι πολύ χαρακτηριστικές μερικές ἐπισημάνσεις ἀπό τό Εὐαγγελικό κείμενο:
Ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη!

Ἐφόσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων ΕΜΟΙ ἐποιήσατε! Ἤμουν ΞΕΝΟΣ καί συνηγάγετέ με!
Εἶδες τόν Ἀδελφό σου, εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου!

Ὁ Ἅγιος Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος δέν μᾶς ἀφήνει περιθώρια ψευδαισθήσεων: «Αὐτός πού λέει ὅτι ἀγαπᾶ τόν Θεό καί μισεῖ τόν ἀδελφό του εἶναι ψεύτης! Πῶς μπορεῖς νά ἀγαπᾶς τόν Θεό πού δέν τόν εἶδες καί νά κακοποιεῖς τόν ἀδελφό σου πού τόν βλέπεις καθημερινά;» (Α Καθολ. Ιωάννου δ, 20)

Αὐτά καί πολλά ἄλλα συνιστοῦν τήν Ὀρθοδοξία τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ πιο χαρακτηριστική διαφοροποίηση τοῦ παλαιοῦ ἀπό τό νέο κόσμο ἐκφράζεται μέ τά λόγια τοῦ Χριστοῦ: «ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις: ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου καί μισήσεις τόν ἐχθρόν σου.Ἐγώ δέ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τούς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καί προσεύχεσθε ὑπέρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καί διωκόντων ὑμᾶς» (Ματθ. Ε 43-44)

Τό ἐρώτημα λοιπόν τό ἁπλό καί καίριο πρός κάθε κατεύθυνση εἶναι ποιά σχέση ἔχουν ὅλα αὐτά μέ τίς πρακτικές καί τίς συμπεριφορές τῆς Χ.Α;

Ἔχει καμμία σχέση ἡ «Ὀρθοδοξία» τῆς Χ.Α μέ τήν πίστη, τό βίωμα καί τήν Ὀρθοδοξία τοῦ Εὐαγγελίου; Εἶναι εὐθέως ἀντίστροφες καί ἀλληλοαποκλειόμενες.

Ἡ παρέμβαση μου λοιπόν ἦτο ἄκρως ἀπαραίτητη διότι ὁριοθετοῦσε τήν ἀληθινή εὐαγγελική ἀλήθεια ἀπό τήν πλάνη καί ἀποκάλυπτε τό γιατί δέν συμβιβάζεται ἡ ὀρθόδοξη πίστη μέ τίς ἀπόψεις καί τίς πρακτικές τῆς Χ.Α.

Δέν πολιτικολογῶ λοιπόν ἀπέναντι ἑνός ὁρισμένου κόμματος, ὅπως μέ κατηγορεῖτε, ἀλλά θεολογῶ ὑπερασπιζόμενος τήν ἀληθινή Ὀρθοδοξία. Τά ἐπιχειρήματά μου δέν τά ἀντλῶ ἀπό τήν τοποθέτηση καί τίς ἀρχές ἑνός ἄλλου κόμματος, ἀλλά ἀπό τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ.

Τό παραμύθι περί πολιτικολογίας καιρός νά σταματήσει ἀπό ὅλους. Δέν πρόσεξαν ἄραγε οἱ συντάκτες τοῦ Δελτίου Τύπου ὅτι στό ἴδιο τό κείμενο ἀσκῶ δριμύτατη κριτική καί σέ ἄλλους πολιτικούς σχηματισμούς;

Ἄς διαβάσουν τουλάχιστον παλαιότερα κείμενα μου καί θά τό διαπιστώσουν.

Μία ἀκόμη παρατήρηση: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι τοῦ Ἔθνους. Μιά Ἐθνική Ἐκκλησία πού μπορεῖ νά μάχεται τά μέλη μιᾶς ἄλλης Ἐκκλησίας λόγῳ τοῦ χρώματος τῶν μελῶν της εἶναι μιά αἱρετική Ἐκκλησία.

Ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι σαφής «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ, πάντες γάρ ἡμεῖς εἷς ἐστέ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ».(Γαλάτ. 2, 28).

Εἶναι προτιμότερο νά εἶσαι ἄθεος ἀπό τό νά μπερδεύεις ἤ νά χρησιμοποιεῖς τήν πίστη καί τήν Ἐκκλησία γιά νά παγιδεύσεις τούς ἀνθρώπους.

Χαίρομαι πού ἀποδοκιμάζετε τίς ἀπειλές καί τίς χυδαιολογίες οἱ ὁποῖες ἄλλωστε δέν μέ φοβίζουν, ἀλλά ἐκθέτουν ὅσους τίς ἐξακοντίζουν.

Βέβαια προσφέρετε καί μία σημαντική εἴδηση. Ὅτι στίς ἐκδηλώσεις συμμετείχατε προσκεκλημένοι ἀπό τούς διοργανωτές. Εἶναι πλέον εὐθύνη δική τους νά ἀπαντήσουν, ἄν τό ἐπιχείρημά σας εἶναι ἀληθές ἤ ψευδές.

Ἀσφαλῶς ἔχετε κάθε δικαίωμα νά ἔχετε τίς ἀπόψεις σας καί ἀσφαλῶς ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἔχει ὑποχρέωση νά ὁριοθετεῖ τήν ἀλήθεια Της.



Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2012

Εκδήλωση για την Ορθόδοξη Ρουμανία στο Ρέθυμνο

πηγή: Rethemnos.gr

Εκδήλωση για την Εκκλησία και τους αγίους της Ορθόδοξης Ρουμανίας θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου, στις 18:30, στο πνευματικό κέντρο της ενορίας Αγίου Γεωργίου Πεταλιώτη, Καλλιθέας (στην αίθουσα πίσω από την εκκλησία του άη Γιώργη).

Θα μιλήσουν ο π. Στέφανος Γκριγκόρας, που θα παρουσιάσει τη Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία και τους Ρουμάνους αγίους των παλαιών εποχών, και ο Θεόδωρος Ρηγινιώτης, που θα αναφερθεί στους σύγχρονους αγίους μάρτυρες, που βασανίστηκαν και θανατώθηκαν για την πίστη τους στις αθεϊστικές φυλακές της Ρουμανίας, το 2ο μισό του 20ού αιώνα, από το αθεϊστικό καθεστώς.

Στην εκδήλωση αυτή προσκαλείστε όλοι. Εδώ δίνουμε ένα μικρό δείγμα σύγχρονου μάρτυρα, που υπέφερε στις ρουμάνικες φυλακές.
Ο φιλόσοφος & μάρτυρας Κωνσταντίν Οπρισάν

Ο νέος μάρτυρας του Ιησού Κωνσταντίν Οπρισάν έζησε σε αυτή τη κοιλάδα του κλαυθμώνος 37 χρόνια. Γεννήθηκε το 1921 στο Ονέστι – Μπακάου. Ήταν προικισμένος με ένα μεγάλο φιλοσοφικό και ποιητικό ταλέντο και μαθήτευσε στο Φράιμπουργκ κοντά στο μεγαλύτερο φιλόσοφο του 20ου αιώνα Μάρτιν Χάιντεγκερ. Συνελήφθη στο Κλούζ το 1948 μαζί με το άνθος της ρουμανικής νεολαίας, επειδή αγαπούσε το Χριστό και επιθυμούσε η πατρίδα του να είναι χριστιανική.

Άφησε την καριέρα του, τα νιάτα του, τη γυναίκα του, την οικογένεια και ό,τι σημαίνει εγκόσμια χαρά, για να ενδυθεί την αιώνια δόξα του σταυρού στις αθεϊστικές φυλακές.

Εκοιμήθη εν Χριστώ στις 26 Ιουλίου 1958 στα μπουντρούμια της Ζιλάβα.

Το όνομα του είναι σύμβολο της χριστιανικής και ανθρώπινης αξιοπρέπειας για τη γενιά του, γι’ αυτό ο εχθρός της σωτηρίας (δηλ. ο διάβολος) τον πολέμησε δυνατά θέλοντας να χαθούν όσο πιο πολλές ψυχές. Στο Πιτέστι, στη Γκέρλα, στη Ζιλάβα, ο Κωνσταντίν Οπρισάν υπέφερε φρικτά βασανιστήρια, αληθινές σελίδες του ρουμανικού μαρτυρολογίου.

Είχε σπουδάσει φιλοσοφία. Στα 1946-1947, ήταν ο καλύτερος γνώστης της φιλοσοφίας των υπαρξιακών φιλοσόφων. Ήταν καλύτερος και από τους καθηγητές του. Ήταν φοβερά έξυπνος, μια διάνοια, ενώ παράλληλα ήταν ηθικός και πολύ πιστός. Άλλωστε ήταν πρόεδρος των αδελφοτήτων του σταυρού (σ.σ. αδελφότητες ορθοδόξων φοιτητών).

…Τον Κωνσταντίν Οπρισάν τον βασάνισαν σαν το Χριστό, εβδομάδες ολόκληρες, υποχρεώνοντας (με φριχτά βασανιστήρια) όλους όσους συνεργάστηκαν μαζί του στις ορθόδοξες αδελφότητες, και οι οποίοι τον θαύμαζαν απεριόριστα, να τον χτυπήσουν, να τον φτύσουν, να τον βασανίσουν και να πουν γι’ αυτόν ψέματα.

Μια φορά που μας είχαν βγάλει έξω, βγάζοντας το πουκάμισό του είδα ότι η πλάτη του ήταν γεμάτη ρίγες, σαν μια ζέβρα, σαν να τον είχαν γδάρει, κάψει ή μαστιγώσει, ο Θεός ξέρει (Εουτζέν Ματζιρέσκου – Moara Dracilor, Edit Fronde).

Μαρτυρίες για τον Κωνσταντίν Οπρισάν

Ο π. Γκεόργκε Κάλτσιου-Ντουμιτρεάσα (ένας μεγάλος σύγχρονος άγιος της Ρουμανίας) λέει για τον άγιο Κωνσταντίν Οπρισάν:

Όταν μαλώναμε (στο κελί) εκείνος προσευχόταν. Η προσευχή του ήταν αποτελεσματική. Εμείς ντρεπόμασταν, επειδή ξέραμε ότι προσευχόταν. Δεν προσευχόταν με δυνατή φωνή, αλλά το έβλεπες στο αλλοιωμένο πρόσωπό του. Εμείς καταλαβαίναμε ότι προσεύχεται και σταματούσαμε τον καυγά.
Ήταν σε άθλια κατάσταση επειδή τον είχαν βασανίσει στο Πιτέστι 3 χρόνια. Τον χτυπούσαν στο στήθος και στην πλάτη, του είχαν καταστρέψει τα πνευμόνια. Αλλά εκείνος προσεύχονταν όλη μέρα. Ποτέ δεν είπε κάτι κακό για τους βασανιστές του, μόνο μιλούσε για το Χριστό.
Δε μιλούσε πολύ. Κάθε μέρα μας μιλούσε μια-δυο ώρες, επειδή δε μπορούσε να μιλήσει πιο πολύ. Κάθε λέξη που έβγαινε από το στόμα του ήταν μια λέξη αγιασμένη – μόνο για το Χριστό, την αγάπη, τη συγχώρεση.

Το επίγειο τέλος του: «Ενστικτωδώς όλοι μαζεύτηκαν γύρω από τον Οπρισάν σαν να ήταν η τελευταία σανίδα σωτηρίας που έπρεπε να σωθεί. Ο Τσουρκάνου [αρχι-βασανιστής] πλησίασε τον Οπρισάν θέλοντας να τον διαλύσει. Πλησιάζοντάς τον τα δόντια του έτριζαν. Ο Οπρισάν τον κοίταζε χωρίς να ανοιγοκλείσει τα μάτια του. Από το μυαλό μου σαν αστραπή πέρασαν τα λόγια του Αρχάγγελου Μιχαήλ [Ιούδα 9 (εκεί ο άγιος απόστολος Ιούδας ο Θαδδαίος τονίζει πως ο αρχάγγελος Μιχαήλ, στη διαμάχη του με το σατανά για το σώμα του Μωυσή, δεν τον έβρισε, αλλά είπε "ο Κύριος να σε μαλώσει")].

Ο Τσουρκάνου έκανε σήμα στους συνεργάτες του, οι οποίοι πλησίασαν. Έπειτα είπε στον Οπρισάν: «Ξάπλωσε». Πολλοί έσκυψαν το κεφάλι τους, άλλοι έκλεισαν τα μάτια. Ο Πουσκάσου και ο Λιβίνσκι πέρασαν από τη μια και την άλλη πλευρά του Οπρισάν. Ο Τσουρκάνου στηρίχθηκε στους ώμους του αι αφέθηκε με όλο το βάρος στο θώρακα του, μέχρι που έβγαλε όλο τον αέρα και μετά στο λαιμό του. Το θύμα φαινόταν να πεθαίνει από ασφυξία. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι που άρχισε να τρέχει αίμα από τη άκρη του στόματός του, που έβγαινε από τα πνευμόνια. Έπειτα ο Τσουρκάνου τον πάτησε άλλη μια φορά δυνατά στο στήθος και με τα δυο πόδια και με δαιμονική ικανοποίηση του είπε: «Σήκω! Έτσι θα πεθάνεις σιγά – σιγά, σταγόνα – σταγόνα». (Virgil Maxim “Im pentru crucea purtata”).

…Τον κοίταξα. Το πρόσωπό του ήταν εντελώς εξαντλημένο. Τα μάτια του ήταν ανοιχτά αλλά έβλεπα πάνω τους κάτι σαν ομίχλη. Γύρισε τα μάτια του προς τα επάνω. Ήμουν τόσο τρομαγμένος που θα πέθαινε και ήμουν μόνος με εκείνον στο κελί. Έβαλα το χέρι μου επάνω του και είπα: «Κωνσταντίν, μην πεθάνεις, μην πεθάνεις. Έλα πίσω, έλα πίσω».

Ούρλιαξα. Επέστρεψε. Τα μάτια του τώρα ήταν καθαρά. Δεν ξέρω τι έγινε με τη ψυχή του αλλά στο πρόσωπό του είχε αποτυπωθεί ο τρόμος. Αισθάνθηκα ότι ήταν έτοιμος να μπει στον άλλο κόσμο και ότι εγώ τον γύρισα πίσω στο κελί. Έκλαιγε πολύ. Το πρόσωπό του είχε γίνει σαν ενός παιδιού. Ενός νεογέννητου παιδιού, που μόλις είχε βγει από την κοιλιά της μαμάς του. Ο Κωνσταντίν Οπρισάν έκλαιγε επειδή τον είχα αναγκάσει να γυρίσει πίσω. Μετά από λίγα λεπτά πέθανε.

Επιμέλεια: Θ. Ι. Ρηγινιώτης


Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2012

Ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος στη ΝΕΤ (20-10-2012, LINK)

φωτό: ΕΡΤ

ΚΛΙΚ ΕΔΩ:


Μητρ.Σισανίου και Σιατίστης Παύλος:"Δεν με αγγίζουν οι απειλές"



Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

Πέντε Άραβες γιατροί άγιοι της Ορθοδοξίας

 [πηγή-εικόνες: από εδώ]
 
Βίος Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, Λεόντιου, Άνθιμου και Ευπρέπιου των Αναργύρων
 

 
Οι Άγιοι Κοσμάς, Δαμιανός, Λεόντιος, Άνθιμος και Ευπρέπιος οι Ανάργυροι εορτάζουν στις 17 Οκτωβρίου


Στο Συναξάρι της 17ης Οκτωβρίου όποτε τιμάται η μνήμη της τρίτης συζυγίας των αγίων Αναργύρων, με το αυτό όνομα Κοσμάς και Δαμιανός, αναφέρεται επιγραμματικά: τοῖς αὐτοῖς ὀνόμασι καλουμένων, καί τήν Ἰατρικήν μετερχομένων, καί τήν προσηγορίαν τῆς ἀναργυρίας ἐχόντων.

Το ιδιαίτερο γνώρισμα της τρίτης συζυγίας είναι ότι μαζί με τον Κοσμά και το Δαμιανό έδρασαν και τα άλλα τρία αδέλφια τους πού ονομάζονταν Λεόντιος, Άνθιμος και Ευτρόπιος (ή Ευπρέπιος). Τα πέντε τούτα αδέλφια κατάγονταν από την Αραβία, έχοντες της Ιατρικής επιστήμης πείρα. Όπως και οι άλλοι συνονόματοι τους άγιοι Ανάργυροι διήρχοντο κατά πάσαν πόλιν, ἀναργύρως τούς ἀσθενοῦντας θεραττεύοντες, καί προφάσει τῆς τέχνης τόν Χριστόν καταγγέλλοντες, δηλαδή: γύριζαν όλες τις πόλεις θεραπεύοντας τούς άρρωστους χωρίς αμοιβή και με την ευκαιρία εξάσκησης της ιατρικής τους τέχνης κήρυτταν τον Χριστό.

Παρόλο ότι οι εξ Αραβίας άγιοι Ανάργυροι είναι το αρχαιότερο ζεύγος και η τιμή τους είχε διαδοθεί κυρίως στο Βυζάντιο, αλλά και σ' άλλες περιοχές, οι Ορθόδοξοι στην Ανατολή και ειδικότερα στην Ελλάδα επικράτησε να τιμούν περισσότερο τους αγίους Κοσμά και Δαμιανό της 1ης Ιουλίου.

Οι εξ Αραβίας άγιοι, όταν στη Ρώμη βασίλευαν οι Διοκλητιανός και Μαξιμιανός, έφτασαν στην πόλη Αιγαίς της Λυκίας, συνεχίζοντας το υψηλό τους έργο. Καταγγέλθηκαν όμως και συνελήφθησαν από τον τοπικό διοικητή [σημ. μπλόγκ μας: σύμφωνα με τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου ονομαζόταν Λυσίας]. Τους μαστίγωσε απάνθρωπα και τους πέταξε στη θάλασσα. Κατά το συναξαριστή τους περισωθέντες θεία ροπή (αφού διασώθηκαν με θεία παρέμβαση), βρέθηκαν στην ξηρά. Ο  διοικητής διέταξε να τους ρίξουν σε αναμμένο καμίνι, αλλά κι εκεί διαφυλάχτηκαν αβλαβείς. Γι' αυτό και αφού σταυρώθηκαν, αποκεφαλίστηκαν και τα πέντε αδέλφια.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἠμᾶς. Ἀμήν.




Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν τῶν ἰάσεων, χάριν πλουτήσαντες, πάθη δυσίατα, ταχέως παύετε, καὶ χορηγεῖτε δωρεάν, Ἀνάργυροι τὰς ἰάσεις· φάρμακα γὰρ νέμοντες, ἀληθῶς τὰ σωτήρια, ῥῶσίν τε καὶ λύτρωσιν,
τοῖς νοσοῦσι βρεβεύετε, κουφίζοντες τοὺς πίστει βοῶντας· χαῖρε εἰκὰς τῶν Ἀναργύρων.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς ἰατῆρες παθημάτων ἑτοιμότατοι καὶ τῶν ἐν νόσοις συμπαθέστατοι ἀκέστορες, εἰκοσάριθμε χορεία τῶν Ἀναργύρων, απὸ πάσης ἀσθενείας καὶ κακώσεως ασινεῖς τε καὶ
ἀτρώτους διασώζετε τοὺς κραυγάζοντας, χαίρετε θεῖοι Ἀνάργυροι.

Μεγαλυνάριον.
Χάριν δεδεγμένοι παρὰ Θεοῦ, δωρεὰν τὰς νόσους, θεραπεύετε τῶν πιστῶν, καὶ τῶν βαρυτάτων, παθῶν λυτροῦσθε θᾶττον, τοὺς ἐπικαλουμένους, ὑμᾶς Ἀνάργυροι.

Στίχος Αγίων Κοσμά και Δαμιανού
Ἐκ τοῦ γένους Ἄραβας, ἐκ δὲ τοῦ ξίφους, θείους ἀριστεῖς οἶδα τούς, Ἀναργύρους.

Στίχος Αγίου Λεόντιου
Λεοντίου τμηθέντος, ὤλετο πλάνος, λεοντομήρμυξ, ὡς Ἰὼβ βίβλος λέγει.

Στίχος Αγίων Άνθιμου και Ευπρέπιου
Ἄνθιμος, Εὐτρόπιος ἐκτετμημένοι, ανθοῦσι λαμπρὸν καὶ πανευπρεπὲς μάλα.


Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

Β.Αργυριάδης, Από τη “δεξιά του Κυρίου” στην ακροδεξιά του διαβόλου!


Το φλερτ των Ελλήνων πολιτικών με την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι φαινόμενο τωρινό.
Πάμπολλοι πολιτευτές του κομματικού μας σκηνικού (με εξαίρεση την Αριστερά) φλέρταραν πάντα στις προεκλογικές περιόδους (και ενίοτε όχι μόνο) με τις χριστιανικές πεποιθήσεις των Ελλήνων, τους πνευματικούς τους ταγούς και την ορθόδοξη σημειολογία.
Από τη μεριά τους, πολλοί Έλληνες επίσκοποι δεν άφηναν το φλερτ αναπάντητο. Καλλιεργούσαν πολιτικές φιλίες, πρόσφεραν ψηφοθηρικά δεκανίκια στους υποψηφίους και προσπαθούσαν πάντοτε να εκμαιεύσουν από το πολιτικό σύστημα ένα φλας δημοσιότητας κι ένα στιγμιότυπο συνεπίβασης στο βάθρο της εξουσίας και του “κύρους”.
Γνωστά όλα αυτά. Γραφικότητες από τη μια και εκκλησιαστικές “αμαρτίες” από την άλλη. Όλοι τα βλέπαμε και οι περισσότεροι μειδιούσαμε με το γελοίον του πράγματος.
Κι η “δεξιά του Κυρίου” (που επιστρατεύτηκε κάποτε κι αυτή στο κουτοπόνηρο πολιτικό παιχνίδι του επισκοπάτου) πιθανόν να χρησιμεύει στον Κύριο για να κρατήσει τα γέλια Του, καθώς η εικόνα που παρουσιάζουμε, αποκαλύπτει με τη φαιδρότητά της πως ο Θεός του Χριστιανισμού, εκτός από μεγαθυμία πρέπει να διαθέτει και άφθονο χιούμορ…
Όλα αυτά μέχρι χθες. Διότι σήμερα στο παραπάνω φλερτ έρχεται να προστεθεί και μια συνιστώσα, που μετακινεί τα όρια και “κοκκινίζει” τον δείκτη της επικινδυνότητας για την Εκκλησία.
Η ακροδεξιά προσπάθεια της Χρυσής Αυγής να οικειοποιηθεί την πίστη, το ράσο και τα σύμβολα (από τη συμμετοχή μελών της στην πανηγυρική περιφορά εκκλησιαστικών εικόνων και την κωμική εικόνα των skinhead βουλευτών της που κάνουν δηλώσεις για “την τιμή στην Παναγιά μας”, μέχρι την πρόσφατη υπεράσπιση του πεφιλημένου από το ορθόδοξο πλήρωμα π. Παϊσίου) δεν είναι ίδια με τις παλαιότερες γραφικότητες των πολιτικάντηδων του κομματικού μας φάσματος.
Είναι εξίσου υποκριτική και υστερόβουλη αλλά κομίζει και κάτι νέο: προέρχεται από ανθρώπους που ίστανται expressis verbis, εξ ιδεολογίας, στον αντίποδα της χριστιανικής διδασκαλίας.
Η Χρυσή Αυγή είναι ιδεολογικά τοποθετημένη στον αντίποδα του “ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην…” (Γαλ. 3,28). Η απερίφραστη ρητορική του μίσους δεν έχει καμία σχέση με το κήρυγμα της αγάπης και της καταλλαγής. Η ιδεολογία της φυλετικής υπεροχής που δηλώνεται με το χρυσαυγίτικο σύνθημα “αίμα και τιμή” (χιτλερικής εμπνεύσεως, κατά μίμηση του Blut und Boden) στέκει στον αντίποδα του παλαιοδιαθηκικού ξεριζωμού του γενάρχη Αβραάμ από την πατρώα του γη (Γεν. 12,1), και αντιστρατεύεται τον καινοδιαθηκικό νέο γενάρχη Χριστό, που συγκροτεί την Εκκλησία Του σπάζοντας τα όρια της οικογένειας, του αίματος και της φυλής (βλ., ενδεικτικά και μόνο, Μαρκ. 31-35 & Ματθ. 8,11 και 8,22).
Και η πρωτόγονη λατρεία της πυγμής δεν έχει καμία επίσης σχέση με το ήθος του “όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην” (Ματθ. 5,39′ βλ. και Ρωμ. 12,17).
Το να δηλώνεις χριστιανός απλώς για να υποκλέψεις ψήφους αφελών μελών της Εκκλησίας είναι κάτι που γνωρίζαμε από παλιά. Όμως το να παριστάνεις τον χριστιανό, τη στιγμή που η ίδια σου η τοποθέτηση στον δημόσιο χώρο είναι βασισμένη στον αντί-Χριστο λόγο, είναι άλλης τάξεως και επικινδυνότητας φαινόμενο για την Εκκλησία.
Για τη χριστιανική πίστη, ό,τι αντιστρατεύεται την αλήθεια του Κυρίου αποτελεί έργο του δια-βόλου, δηλαδή αυτού που δια-βάλλει, που σφηνώνει κάτι ανάμεσα στον άνθρωπο και την αλήθεια, προκειμένου να απομακρύνει τον πρώτο από τη δεύτερη.
Σήμερα, ένας πολιτικός σχηματισμός επιχειρεί ακριβώς αυτό. Όχι για να αλλοτριώσει εσκεμμένα τη χριστιανική πίστη – προφανώς τη Χρυσή Αυγή ουδόλως την ενδιαφέρει η χριστιανική πίστη. Εντούτοις (και αυτό αφορά όσους νοιαζόμαστε για την ποιότητα των θεολογικών μας κριτηρίων) η Χρυσή Αυγή προπαγανδίζει στους κόλπους της Εκκλησίας μια δαιμονική διαβολή: πως μπορεί κανείς να είναι και χριστιανός και χρυσαυγίτης.
Τα μέλη της Εκκλησίας έχουν καθήκον να θορυβηθούν. Εισήλθε λύκος στην ποίμνη τους…




Ο Σιατίστης Παύλος για ''Corpus Christi'' και ''Χρυσή Αυγή''

Πηγή-φωτό: Ρομφαία

Δύο λόγια νοιώθω την ανάγκη να πω ξέροντας πως θα ενοχλήσουν πολλούς. Αφορμή τα όσα διαδραματίστηκαν με ένα άθλιο κινηματογραφικό έργο. [σημ. του μπλόγκ μας: πρόκειται για θεατρικό έργο και όχι για ταινία].

Μέχρι τα πρόσφατα γεγονότα η αντικειμενική κριτική είχε αποφανθεί ότι πρόκειται για ένα έργο αμφιβόλου καλλιτεχνικής αξίας, για μια μετριότητα.

Η δεύτερη πληροφορία που είχαμε είναι ότι οι συντελεστές του, θα επεδίωκαν την σύγκρουση με την Εκκλησία για καθαρά διαφημιστικούς και εισπρακτικούς λόγους.

Ήδη κάποιοι γνωστοί, αγανακτισμένοι πάντα με τους άλλους και ποτέ με τον εαυτό τους, ρωτούσαν τι κάνει η Ιερά Σύνοδος.

Η Σύνοδος όντως απασχολήθηκε με το θέμα, το συζήτησε, είχε τις πληροφορίες για την επιδιωκόμενη σύγκρουση εκ μέρους των συντελεστών της ταινίας [σημ. μπλόγκ μας: θεατρικής παράστασης] και αποφάσισε να αντιδράσει με σύνεση, χωρίς όμως να τους προσφέρει την επιδιωκόμενη ευκαιρία.

Πάντα όμως υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν μόνο τη γνώμη τους σωστή. Εκείνοι που πιστεύουν ότι κάθε άποψη διαφορετική από τη δική τους είναι προδοτική.

Λησμόνησαν ότι το καλό πρέπει να γίνεται καλά για να είναι καλό.

Τελικά οι θλιβεροί συντελεστές του έργου πέτυχαν στο στόχο τους.

Διαφημίστηκαν, παρουσιάστηκαν σαν θύματα οι πραγματικοί θύτες, παρουσίασαν σαν τέχνη, την χυδαιότητα του εσωτερικού τους κόσμου, τέθηκαν υπό την προστασία του γνωστού λόμπυ Τατσόπουλος-Ρεπούση και σία και έτσι πέτυχαν οι δήθεν υπερασπισταί του Χριστού να γίνουν οι καλύτεροι διαφημιστές μιας χυδαίας μετριότητας.

Να παρουσιαστεί σαν τέχνη το άτεχνο, σαν σημαντικό το ασήμαντο, να φανούν σαν σπουδαίοι οι μετριότητες, να παριστάνουν τους ηθοποιους οι φθορείς και διαφθορείς του ήθους και της αξιοπρέπειας, ανήγαγαν σε μεγέθη ασήμαντα τα θλιβερά ανθρωπάκια.

Ναι είμαι θυμωμένος με αυτούς τους ψευτο-ομολογητές και ψευτο-ήρωες.

Να τα πάρω όμως τα πράγματα με την σειρά.

Θά με ερωτήσετε: Δεν σε ενόχλησε αυτό το άθλιο έργο; Ασφαλώς και πολύ.

Όταν ξέρεις ποιός είναι ο Χριστός που αγαπάς και πιστεύεις και Τον διακονείς σε όλη σου τη ζωή ενοχλείσαι. Ενοχλείσαι από το κατάντημα των ανθρώπων, από την απίστευτη διαστροφή της ψυχής τους, από τα θλιβερά απωθημένα και τις μειονεξίες τους.

Λυπάσαι για τη φτήνεια τους, που προσπαθούν να την πουλήσουν για τέχνη. Όμως ξέρεις: Ο Χριστός σου δεν έχει καμμία σχέση με το περιεχόμενο αυτού του έργου. Ότι ο Χριστός σου ΔΕΝ κινδυνεύει από τα θλιβερά αυτά ανθρωπάρια, από τα γυναικάρια και τα ανδρείκελα που ισχυρίζονται ότι κάνουν τέχνη.

Ο καθένας ο,τι έχει δίνει και όλοι αυτοί δείχνουν τι έχουν και ποιοί είναι. Δείχνουν μόνοι τους την ποιότητα τους και ρεζιλεύονται.

Αν οι θερμόαιμοι δεν τους είχαν διαφημίσει, θα είχαν περάσει απαρατήρητοι. Το μόνο που κατάφεραν η θλιβερή θιασάρχης και η παρέα της είναι να επιβεβαιώσουν την γνωστή προφητεία του Γέροντος Συμεώνος για τον Χριστό. «Ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών και εις σημείον αντιλεγόμενον». Δυστυχώς γι’αυτούς κείται εις πτώσιν.

Το δεύτερο που περιμένω να με ρωτήσετε είναι: Μα δεν πρέπει να υπερασπίσουμε την πίστη μας, τον υβριζόμενο Χριστό μας; Ναι, αλλά πως;

Την μέθοδο που χρησιμοποίησαν οι «αγωνιστές» την έχει αποδοκιμάσει ο ίδιος ο Κύριος μας.

Είναι η μέθοδος του Πέτρου που πήγε να υπερασπισθεί το Χριστό με ένα μαχαίρι. Το ίδιο λοιπόν κάνουν και οι σημερινοί που είναι ικανοί να καταστρέψουν, να κτυπήσουν και πιθανώς να λιντσάρουν τους υβριστές στο όνομα της πίστης.

Τι θλιβερό. Αλλά και πόσο επίκαιρο. Ο Χριστός αποδοκιμάζει τη μέθοδο τους. Θα μπορούσε ο Χριστός να υπερασπισθεί τον εαυτό Του μόνος Του.

Με τις λεγεώνες των Αγγέλων Του. Θα μπορούσε να ρίξει φωτιά και να τους κάψει. Αμφιβάλλετε; Δεν είναι όμως αυτό το πνεύμα Του.

Ο Χριστός δεν κινδυνεύει από τα θλιβερά αυτά ανθρωπάρια. Δεν κινδυνεύει από την αναισχυντία των άθεων και των διεφθαρμένων.

Η Πίστη κινδυνεύει από την αμετανοησία των χριστιανών, από την απουσία αγιασμού και αρώματος χάριτος σ’ αυτούς που θέλουν να λέγονται πιστοί.

Κινδυνεύει από την εκκοσμίκευση της πνευματικής ζωής των χριστιανών που αντικατέστησαν τον αγιασμό και το μαρτύριο για την πίστη, αυτή είναι η πνευματική αντίσταση, με το λιντσάρισμα των απίστων.

Δεν θυμίζει αυτό κάτι από Ιερά Εξέταση και μουσουλμανισμό η κάνω λάθος; Αφήσαμε τα βαρύτερα του νόμου και κυνηγάμε τα εντυπωσιακά και τα εύκολα.

Η απάντηση στη βλασφημία και τον χλευασμό της πίστης είναι η αναπλήρωση της πτώσεως των ταλαίπωρων χλευαστών με το περίσσευμα της δικής αγάπης και του δικού μας αγιασμού.

Θέλω όμως να πω και δύο λόγια και στους «επαγγελματίες» υπερασπιστές κάθε χυδαιότητας στο όνομα της τέχνης.

Με τέτοιους υπερασπιστές δεν μεταποιείται η χυδαιότητα, αδικείται η τέχνη, αλλά και αποκαλύπτεται η πνευματική πτωχεία των δήθεν προοδευτικών.

Η ταύτιση της χυδαιότητας με την τέχνη δεν τιμά αυτούς που το επιχειρούν. Ελευθερία του λόγου είναι και η βλασφημία και η αισχρολογία και η ρυπαρότητα.

Είτε όμως μας αρέσει είτε όχι η γλώσσα πάντα λαλεί από το περίσσευμα της καρδιάς και έτσι οι άνθρωποι δεν δείχνουν την ανύπαρκτη ελευθερία τους, αλλά την θλιβερή ποιότητα και το περιεχόμενο της καρδιάς τους και αυτορεζιλεύονται πέρα από τους τίτλους και τους τύπους τους.

Κανένα επιχείρημα δεν αποκτά ουσία και αλήθεια κρυπτόμενο πίσω από το βαρύγδουπο τίτλο του Πανεπιστημιακού Καθηγητή σε μια εποχή που μια τέτοια εκλογή επιτυγχάνεται με την υποστήριξη συντεχνιών ποικίλης μορφής, πολύ περισσότερο όταν κάποιοι αληθινά ικανοί απερρίφθησαν γιατί δεν ανήκαν στην «ομάδα», γιατί τους απέρριψε ο ιδεολογικός Προκρούστης.

Η χυδαιότητα και η αισχρότητα ούτε τέχνη είναι, ούτε πολιτισμός.

Άφησα τελευταία τη «Χρυσή Αυγή» που στην πραγματικότητα είναι «μαύρη νύκτα».

Είναι θλιβερό ότι κάποιοι «χριστιανοί αγωνιστές» ταυτίστηκαν με τη χρυσή αυγή για να υπερασπιστούν τον Χριστό.

Τον Χριστό που η «χρυσή αυγή» τον διώκει, τον προσβάλλει και τον εξευτελίζει καθημερινά και το πράττει στα πρόσωπα, των προσφύγων, των μεταναστών ακόμα και των παιδιών.

Ξεχάσατε αγαπητοί μου χριστιανοί το λόγο του Χριστού «εφόσον εποιήσατε, ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε;»

Δεν είναι ο άνθρωπος εικόνα του Χριστού όποιος και εάν είναι; Δεν είναι ένας μετανάστης, ένας πρόσφυγας, ελάχιστος αδελφός του Χριστού;

Δεν είναι ο «πλησίον» της Παραβολής του Καλού Σαμαρείτη; Σύμφωνα λοιπόν με την χρυσαυγίτικη αντίληψη θα έπρεπε ο Σαμαρείτης βλέποντας τον πληγωμένο Ιουδαίο να τον πετάξει στα σκουπίδια, τότε θα ήταν «καλός».

Κάθε εναγκαλισμός και χάιδεμα χριστιανού η πολύ περισσότερο ιερωμένου προς την Χρυσή Αυγή δείχνει μπέρδεμα φρικτό και ακύρωση της πίστης.

Κανείς δεν μπορεί να παίζει «εν ου παικτοίς». Ο λόγος του Θεού έχει απόλυτο και αιώνιο κύρος.

Είναι άλλο το θέμα των προσφύγων και των προβλημάτων που μια ανίκανη πολιτική ηγεσία άφησε να δημιουργηθούν και άλλο η απόλυτη αξία του ανθρώπινου προσώπου.

Δεν θα ακυρώσουμε την αλήθεια του Θεού για να λύσουμε τα προβλήματα μας. Αντιθέτως τα προβλήματα δημιουργήθηκαν γιατί την αλήθεια του Θεού την αντικαταστήσαμε με την αλαζονεία μας και την επιπολαιότητα μας.

Στώμεν λοιπόν καλώς! Στώμεν μετά φόβου! Η άκρη του κουβαριού είναι του Χριστού το θέλημα και όχι οι αυθαιρεσίες και οι εξυπνάδες των ανθρώπων!




Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012

Βασίλης Καραποστόλης, Γράμμα σ’ ένα νέο δάσκαλο


Αγαπητέ μου συνάδελφε,
Δεν σε γνωρίζω προσωπικά, ξέρω όμως αρκετά για την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι. Από πέρυσι που διορίστηκες στο δημοτικό σχολείο αυτού του χωριού -είναι από τα λίγα που κρατάνε ακόμη- διαπίστωσες πως θα δυσκολευόσουν πολύ με τα έξοδά σου. Ο μισθός σου ψαλιδίστηκε, γεγονός που σε καίει όλο και περισσότερο. Δεν θα συζητήσουμε όμως εδώ για το πόσο επώδυνο και άδικο είναι αυτό. Αν σου γράφω αυτό το γράμμα, είναι για να σου θέσω ανοιχτά ένα άλλο ζήτημα που το θεωρώ εξίσου σοβαρό. Εννοώ τη μετάγγιση της δυσαρέσκειάς σου στους μαθητές.
Θα το πω ευθέως και με όλο τον κίνδυνο να παρεξηγηθώ: στον δάσκαλο απαγορεύεται όχι βέβαια η απογοήτευση, αλλά το να κάνει επάγγελμα τη διάδοσή της. Δεν έχει το δικαίωμα να παρουσιάζεται στην τάξη του σαν ένας κακοπαθημένος χωρίς ελπίδες, γιατί οι μικροί μαθητές που τον βλέπουν διαβάζουν στο πρόσωπό του μιαν αποτυχία που δεν είναι μόνο δική του, είναι όλων, όλης της κοινωνίας, όλης της προσπάθειας που υποτίθεται ότι κάνει η ανθρωπότητα για να είναι πιο ανθρώπινη. Είναι παιδιά αυτά που σε παρατηρούν, μην το ξεχνάς. Πράγμα που σημαίνει ότι εσύ μπορείς μεν να δυσαρεστείσαι ή να οργίζεσαι με την κρίση, δεν μπορείς όμως να προκαταλαμβάνεις εντελώς την εμπειρία των μικρών ακροατών σου. Πιθανόν στη ζωή τους να υποστούν ακόμη χειρότερα, να τους λείψει ακόμη και το ψωμί. Επίτρεψέ μου όμως να σου θυμίσω ότι δουλειά σου δεν είναι τόσο να τους μάθεις πώς θα διεκδικούν το ψωμί όσο το πώς θα σκέπτονται, και σκέψη σημαίνει πρώτα απ’ όλα να διακρίνουν τα όμοια από τα ανόμοια και να ξεχωρίζουν το κύριο από το δευτερεύον. Ενδέχεται, αργότερα, να θέσουν ως κύριο μέλημά τους την ελευθερία και μετά το ψωμί, ή το αντίστροφο. Είναι δική τους πάντως υπόθεση αυτή – εσύ το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να τους πείσεις ότι αξίζει τον κόπο να σκέπτεται κάποιος, να κατανοεί και να κρίνει.
Μοιραία γλιστράω σε αφορισμούς, δεν μου διαφεύγει αυτό. Το πρόβλημα όμως είναι επείγον και ο χρόνος πιέζει για να συνεννοηθούμε. Η αιτία που ο τόνος μου είναι ανήσυχος είναι η τάση αρκετών συναδέλφων σου, εκδηλωμένη πρόσφατα (συμβαίνει εξάλλου το ίδιο σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης), να περνάνε την πόρτα του σχολείου με κατεβασμένα τα μούτρα και να παραμένουν έτσι και μέσα στην αίθουσα. Οσο κι αν συμμερίζομαι τις οικονομικές στενοχώριες τους, με λυπεί που δεν βλέπουν στα πρόσωπα των μαθητών τον ερχομό του πραγματικά Καινούργιου, την αθωότητα για χάρη της οποίας θα ήταν σκόπιμο να συγκρατηθούν, να μην πουν με απόγνωση ότι ένα κι ένα κάνουν μηδέν, να ξεπεράσουν την πικρία τους στο όνομα μιας νέας αρχής. Πράγματι, όταν βρισκόμαστε κοντά σε παιδιά, μας φαίνεται μερικές φορές ότι είναι δυνατόν να ξεκινήσουμε κι εμείς τη ζωή μας από την αρχή. Πρέπει να το πιστεύει αυτό ένας δάσκαλος, πρέπει να το νιώθει, διαφορετικά ας ψάξει για άλλη εργασία. Οποιος στέκεται αντίκρυ στα παιδιά, οφείλει να παίρνει κάτι από την ευπιστία τους, την ίδια στιγμή που εκείνος τους δίνει την επιφύλαξη και την ικανότητα για κριτική.
Θα μου πεις, και με το δίκιο σου, ότι για να το κατορθώσει αυτό σήμερα ένας δάσκαλος, και ειδικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, είναι πιο δύσκολο παρά ποτέ. Γιατί η κοινωνία τού υποβίβασε το κύρος του και η οικογένεια του υπονόμευσε την πειθώ του. Συμφωνώ με την ένστασή σου. Και επαυξάνω μάλιστα, λέγοντας πως οι γονείς από τη μια σού αναθέτουν την εκπαίδευση των παιδιών τους (όπως εκείνοι την εννοούν) και από την άλλη σού δείχνουν πως δεν σε εμπιστεύονται και πολύ. Γεγονός που το πιάνουν στον αέρα τα ανήλικα, κι από εκεί αρχίζουν όλα όσα ζεις καθημερινά: οι πρώιμες ευθιξίες των παραχαϊδεμένων μαθητών (αυξάνονται ακόμη και στην επαρχία), οι δυστροπίες των ατίθασων, οι αυθάδειες των αυριανών βανδάλων.

Είσαι μόνος επομένως. Κυκλωμένος από την απροσεξία των μικρών και από τη δυσπιστία των μεγάλων. Καλείσαι παρ’ όλα αυτά να επωμισθείς ένα έργο πολλαπλό. Καθήκον σου είναι να προστατεύσεις τα παιδιά από τον κόσμο και συγχρόνως να προστατεύσεις τον κόσμο από τα παιδιά, που λόγω της άγνοιάς τους θα μπορούσαν να γίνουν, μεγαλώνοντας, οι τυφλοί καταστροφείς του. Και μήπως προς τα εκεί δεν οδεύουμε; Το φτύσιμο του κόσμου είναι ένα εφηβικό παιγνίδι που γίνεται όλο και πιο δημοφιλές. Εσύ όμως το αναχαιτίζεις όσο μπορείς αυτό. Εσύ είσαι που αποσπάς μια άγουρη ύπαρξη από τα εφήμερα και την τοποθετείς μέσα στο εύρος του χρόνου. Θα ’πρεπε να νιώθεις χαρά και περηφάνια γι’ αυτό, και είμαι σίγουρος ότι κάποιες στιγμές έχεις ήδη νιώσει έτσι. Καταλαβαίνεις ότι όλα αυτά που ανέλαβες δεν πληρώνονται με τίποτα. Θα είναι, φοβάμαι, πάντα πολύ στενοκέφαλη η κοινωνία για να αμείψει αρκετά εκείνους που παλεύουν με τα αόρατα.
Φυσικά, δεν σου μένει παρά να αγωνιστείς για έναν καλύτερο μισθό, ζήτησέ τον λοιπόν, απαίτησέ τον, προσπάθησε όμως, παράλληλα, να φέρεις στον νου σου και κάποιους άλλους στον ίδιο ρόλο με σένα, άλλοτε, που τους παράσερνε το δασκαλίκι τόσο, ώστε να ξεχνάνε και τα κομμένα τους επιδόματα και την κούρασή τους και το ίδιο το σπίτι τους ακόμη. Μάλλον θα το έβρισκες εξωφρενικά ντεμοντέ να ξαναδιαβάσεις το «Ωχ! βασανάκια» του Παπαδιαμάντη με τον παλιό εκείνο δάσκαλο των δεκατριών ωρών διδασκαλίας την ημέρα, αντιμέτωπο με τους «σκληροτράχηλους» μαθητές του, ή ακόμη να ξαναδείς τη «Ζούγκλα του μαυροπίνακα», με τον πεισματάρη δάσκαλο που δηλώνει ότι το να πλησιάσει τους άγριους εφήβους στην τάξη του είναι για κείνον μια «πρόκληση». Αλλοι καιροί εκείνοι. Αυτό δεν σου έρχεται να μου πεις; Και δεν είναι μια μισο-υπεκφυγή αυτό; Δεν είναι ψέμα αυτό που λέγεται, ότι από τα σχολεία, από την κοινωνία, εξαφανίστηκαν για πάντα οι ανθρώπινοι τύποι που τις δυσκολίες τις παίρνουν σαν πρόκληση; Θα ’θελα πολύ να σ’ ακούσω να μου λες ότι ναι, αυτό είναι ψέμα. Να μου πεις πως εσύ δεν είσαι από εκείνους που μαραζώνουν προτού ακόμη μαραζώσουν. Κι ότι υπάρχουν κι άλλοι με το ίδιο σθένος.

__________________________________________
*Ο Βασίλης Καραποστόλης είναι καθηγητής Πολιτισμού και Eπικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Aθηνών.



ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

1. Οι ενυπόγραφες αναρτήσεις (άρθρα, ομιλίες, κριτικές βιβλίων, επιφυλλίδες, δοκίμια, μελετήματα κλπ) που φιλοξενούνται ή αναδημοσιεύονται στο ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν κατά κύριο λόγο τους συγγραφείς τους και όχι απαραίτητα το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ».

2. Τα σχόλια των αναγνωστών του ιστολογίου «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ» εκφράζουν τους ίδιους προσωπικά και όχι το ιστολόγιο «ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ». Σχόλια άσχετα με το περιεχόμενο των αναρτήσεων δεν θα δημοσιεύονται.

3. Υπάρχουν στο ιστολόγιο μας πολλές προτάσεις (σύνδεσμοι, links) προς άλλους δικτυακούς τόπους. Το ιστολόγιο μας δε φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των αναρτήσεων ή των σχολίων που γίνονται εκεί.

Αρχείο

Φίλοι κι αδελφοί

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

Παναγία Οδηγήτρια του Balamand (Λίβανος)

ΣΥΝ-ΙΣΤΟΛΟΓΕΙΝ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Ένα ιστολόγιο αφιερωμένο στους 57 αη-Γιώργηδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας

ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΧΑΡΝΩΝ

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται...

Τοῦτο σᾶς λέγω πάλιν καὶ σᾶς παραγγέλλω: κἂν ὁ οὐρανὸς νὰ κατέβη κάτω κἂν ἡ γῆ νὰ ἀνέβη ἀπάνω κἂν ὅλος ὁ κόσμος νὰ χαλάση καθὼς μέλλει νὰ χαλάση σήμερον αὔριον, νὰ μὴ σᾶς μέλη τί ἔχει νὰ κάμη ὁ Θεός. Τὸ κορμὶ ἂς σᾶς τὸ καύσουν, ἂς σᾶς τὸ τηγανίσουν, τὰ πράγματά σας ἂς σᾶς τὰ πάρουν, μὴ σᾶς μέλη, δῶστε τα, δὲν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα τὰ δύο ὅλος κόσμος νὰ πέση, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρη, ἔξω ἂν τύχη καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴν τύχη καὶ τὰ χάσετε.

Ἅγιος Κοσμᾶς Αἰτωλός, Διδαχὴ Γ' (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἰωάννη Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχὲς καὶ Βιογραφία, ἐκδόσεις Ἀκρίτας, ζ' ἔκδοση, Ἀθήνα 2004, σελ.154)

Επισκέπτες από 17/9/2009

Free counters!

ΠΕΡΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Περί θεολογίας

Περί θεολόγων και Θρησκευτικών

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

ΘΕΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Θ. Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗ «ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟ ΑΘΕΟ»

Κ. ΤΣΑΤΣΟΣ, ΠΕΡΙ "ΕΙΔΙΚΩΝ"

Τοῦτο εἶναι τὸ δρᾶμα τῆς ἐποχῆς μας: ὅτι ἡ πρόοδος της δὲν βρίσκεται στὰ χέρια τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ τῶν εἰδικῶν, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πνευματικοὶ ἄνθρωποι.

Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ἀφορισμοὶ καὶ διαλογισμοί, τέταρτη σειρά, εκδ. Βιβλ. τῆς Ἑστίας, Ἀθήνα 1972, σελ. 92.

台灣基督東正教會 The Orthodox Church in Taiwan

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη

ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ

ΕΛΛΟΠΟΣ

Αξίζει να διαβάσετε

9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΥ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ